Waajibaadka Madaxweynaha iyo Masuuliyiinta Martigelinta
Madaxtooyada Somaliland waa astaanta ugu sarreysa ee qarannimada iyo madax-bannaanida dalka, waxayna matalaysaa sumcadda iyo haybadda ummadda Somaliland. Waa meesha lagu qaabilo martida sharafta leh, sida madaxda caalamka, diblomaasiyiinta, iyo hoggaamiyeyaasha heer qaran iyo heer gobol. Hab-maamuuska (protocol) madaxtooyada wuxuu door muhiim ah ka ciyaaraa sidii loo ilaalin lahaa karaamada, sharafka, iyo xurmada uu dalku ku leeyahay beesha caalamka.
Muhiimadda Hab-maamuuska (Protocol)
Hab-maamuuska ama protocol-ka madaxtooyada wuxuu muhiim u yahay dhowrista sharafta qaranka, ilaalinta hab-sami-u-socodka howlaha rasmiga ah, iyo xaqiijinta in dhammaan martida lagu qaabilo si waafaqsan heerarka caalamiga ah. Haddii protocol-ka uu noqdo mid liita ama khaldan, waxa ay dhaawici kartaa sumcadda dalka, iyadoo saameyn taban ku yeelan karta xiriirka diblomaasiyadeed ee Somaliland la leedahay dalalka kale.
Waajibaadka Madaxweynaha iyo Masuuliyiinta Martigelinta
Madaxweynayaha iyo masuuliyiinta Somaliland waxaa ka saaran waajibaad gaar ah oo ku aaddan martigelinta madaxda caalamka. Waxay ka mid yihiin:
1.Soo-dhoweynta Martida: In martida lagu soo dhaweeyo hab sharaf leh, iyadoo la raacayo hab-maamuuska caalamiga ah ee dhigaya in martida lagu qaabilo kalgacal iyo xushmad, lagana dheeraado khaladaadka dhaawici kara sharafta dalka.
2.Kormeeridda Nidaamka Amaanka: In la xaqiijiyo in amniga martida si buuxda loo sugo, iyadoo la hubinayo in dhammaan shaqaalaha madaxtooyada iyo ciidamada ammaanku ay si fiican u fahmaan waajibaadkooda.
3.Diyaarinta Qorshaha Martiqaadka: In si wanaagsan loo diyaariyo qorshaha kulamada, casho-sharafeedyada, iyo booqashooyinka ay madaxdu ku tagayaan goobaha muhiimka ah ee dalka, si martidu ugu timaado jawi ku habboon.
4.Dhaqan-gelinta Hab-dhaqanka Diblomaasiyadeed: In la ilaaliyo luuqadda, xishoodka, iyo hab-dhaqanka ku habboon marka lala hadlayo madaxda caalamka, lagana taxaddaro erayada iyo dhaqamada dhaawici kara xiriirka diblomaasiyadeed.
Sida Loo Saxi Karo Khaladaadka Ka Dhaca Macsuumadaha
Si looga fogaado khaladaadka inta lagu jiro xafladaha iyo macsuumadaha, waxaa muhiim ah in: Loo tababaro shaqaalaha madaxtooyada inay si fiican u fahmaan hab-maamuuska caalamiga ah.Loo diyaariyo liisaska martida iyo jadwalka munaasabadda, si loo hubiyo in aan la iloobin martida muhiimka ah. Loo sameeyo qorshe cad oo ku saabsan sida loo soo dhaweeyo martida, laga bilaabo garoonka diyaaradaha ilaa heerka ugu dambeeya ee xafladda.Loo isticmaalo teknoolojiyada casriga ah si loo fududeeyo nidaamka martigelinta.Loo sameeyo koox qaabilsan kormeerka iyo qiimeynta hab-dhaqanka shaqaalaha inta ay socoto munaasabadda.
Tusaalooyin Ku Saabsan Protocol-ka Dalalka Jirka ah ee Itoobiya iyo Jabuuti
Itoobiya: Dalka Itoobiya wuxuu leeyahay hab-maamuus aad u adag oo lagu dhawro martida heer caalami. Marka madaxweyne ama madax kale ay booqanayaan Addis Ababa, waxaa lagu soo dhaweeyaa calanka dalka martida ah, ciidamo sharafeed, iyo muusig qaran. Waxaa sidoo kale muhiim ah in la ilaaliyo kala-dambeynta martida iyo habka fadhiisinta.
Jabuuti: Dalka Jabuuti wuxuu si weyn u ilaalinayaa sharafka iyo karaamada martida, iyadoo mar walba madaxda dalka ay si shaqsiyan ugu soo dhaweeyaan garoonka diyaaradaha. Waxaa jira qado sharafeedyo iyo xaflado lagu maamuuso martida caalamiga ah, kuwaas oo lagu qabto xarumaha dowladda.
Wasiirka iyo Agaasimaha Guud ee Madaxtooyada.
Inkasta oo xilka wasiirka madaxtooyadu uu yahay mid muhiim ah oo mas'uuliyad culus leh, haddana waxaa jira mararka qaar oo ay muuqdaan khaladaad dhinaca hab-maamuuska ah, kuwaas oo dhaawici kara sumcadda qaranka. Wasiirka madaxtooyadu waa in uu mar walba xoojiyo nidaamka iyo hab-maamuuska martiqaadka, kana fogaaado qaladaadka diblomaasiyadeed ee dhaawici kara sumcadda Somaliland.
Sidoo kale, agaasimaha guud ee madaxtooyada waa in uu ka shaqeeyaa sidii loo hubin lahaa in dhammaan shaqaalaha madaxtooyada ay si wanaagsan u fahmaan waajibaadkooda, lana ilaaliyo kalsoonida iyo sharafta qaranka. Masuuliyiinta sare waa in ay ka foojignaadaan wax kasta oo dhaawici kara magaca iyo sumcadda Somaliland, iyagoo mar walba ka shaqeeya tayaynta nidaamka iyo horumarinta xirfadaha shaqaalaha.
Gabagabo
Ugu dambayn, hab-maamuuska madaxtooyada Somaliland waa tiir muhiim u ah sumcadda iyo karaamada qaranka. Waa in mar walba la xoojiyo, la horumariyo, lana dhowraa si looga fogaado khaladaadka dhaawici kara magaca iyo sharafta dalka. Madaxda iyo masuuliyiinta Somaliland waa in ay mar walba u diyaarsan yihiin sidii ay ugu shaqayn lahaayeen shacabkooda iyo dalkooda, iyadoo laga fogaanayo hab-dhaqan kasta oo dhaawici kara sumcadda qaranka.
W/Q :- Daahir Cabdi ciise
(Camey)
hadhwaangnews 
