hadhwanaag
Pele wuxuu ahaa xiddig
caan ah oo adduunka oo dhan laga yaqaannay, laakiin qaar badan oo ka mid ah
dadweynaha waxaa laga yaabaa in ay ku barteen in uu ahaa qofkii ugu horreeyay u
ololeeya isticmaalka kaniiniga Viagra.
Kaniiniga awood-darrada
ragga loo isticmaalo ee Viagra ayaa laga yaab in aad maqasheen, hadii aysan
jiri lahayn magaalada warshadaha leh ee Merthyr Tydfil, oo ku taalla koonfurta
Wales ee dlaka Ingiriiska oo ah halkii uu kasoo billowday.
Kooxo niman ah oo ka
mid ahaa ragga magalaada Merthyr Tydfil, oo ay ku jiraan shaqaale horey uga
shaqeeyn jiray biraha warshadaha oo ay soo food saartay xaalad dhaqaale yari
ayaa tagay xarun cilmi baaris oo maxalli ah si loogu tijaabiyo daawo loogu
talagalay nooc ka mid ah doofaarka.
Wax badan kama aysan
ogeyn in tijaabadii ay kula heshiiyeen xarunta ay qayb weyn ka qaadatay
isbeddel weyn oo adduunka oo dhan ah.
Sababtoo ah ilaa 30
sano ka dib ayay ahayd markii qaar ka mid ah ay ogaadeen in tijaabadii lagu
sameeyay ay caawisay malaayiin rag ah oo qaba awood-darada ragganimada ee
gogasha.
Bilawgii sagaashamaadkii,
shirkadda dawooyinka ee Pfizer waxa ay tijaabinaysay in kaniiniga Viagra lagu
daweeyo dhiig karka iyo wadno xanuunka.
Waxay qandaraas ku
qaadatay daraasado caafimaad waxayna qortay rag dhalinyaro ah oo deegaanka ah
si ay u tijaabiyaan.
Idiris Price waxa uu ka
mid ahaa raggii isku qoray inay tijaabiyaan dawadan cusub sannadkii 1992-kii.
Wakhtigaas waxaa uu ka
shaqeeynayay biraha balse waa laga joojiyay waxaa uu shaqaale u noqday
shirkadda tijaabinaysay daawooyinka.
Waxa uu sheegay in
kooxdii daraasadda sameynaysay uu waydiiyay lacagta la siin karo oo kali ah,
waxaana uu yir "Waxba naloogama sheegin dawada marka laga reebo in
dhakhtarku nagu yir kaniiniga waxaa loogu talagalay wadno xanuunka waxaana laga
yaabaa in ay leedahay waxyeello.
"In badan oo ka
mid ah dhalinayarada lagu tijaabaiyay ayaa ka welwelsanaa waxa dhici
doona." Ayuu hadalkiisa sii raaciyay.
Kooxo ragg dhalinyaro
ah ayaa lacag lagu siiyay in ay qaataan kaniiniga Viagra saddex jeer maalintii
muddo 10 maalmood oo xiriir ah.
"Dhammaadkii
1980-meeyadii iyo horraantii 90-meeyadii, waxaa ay noo ahayd waqtiyo aad u
adag, wuxuuna qof walba isku dayay in uu lacag helo meel kasta oo aad ka heli
karto," ayuu Idris u sheegay BBC-da.
Waxaa uu sheegay in
lacagtii ay ka heleen tijabadasi ay aad muhiim ugu ahyed qoyskiisa maaddaama
aanu waxba haysan xilligaasi.
Laakiin markii ay
tijaabadu dhammaatay, waxyeellooyin aan la filayn oo ka yimid daawada ayaa
caddeeyey wax badan oo qarsoon oo kaniiniga ku saleysan
Sidee lagu ogaaday
waxtarka kaniiniga Viagra?
"Billowgii
tijaabada ka dib in kasta oo dhalinayaradii lagu tijaabiyay ay xishoonayeen
haddana waxaa ay sheegeen in awooddooda ay korortay” yiri Dr Pete Ellis,
hormuudkii hore ee Pfzier.
Halkaasi waxaa kasoo
baxday argti kale oo shirkadda u sahashay in ay billoowdo daraasadda arintaasi
lagu baarayo.
Bukaanno qaba awoodda
yarida gogasha ayaa mar kale daawada lagu tijaabiyay Isbitaalka Southmead ee
Bristol 1994.
Rugta caafimaadka ee
Morriston ee Swansea ayaa ahayd halka ugu badan ee ay ku jireen ragga qaba
xanuunka macaanka iyo wadne xanuunka, halkaas oo waxyeelada ay keeno ay ka mid
ah awoodda yarida xagga galmada oo yarta.
Madaxa tijaabada
shirkada daraasadda ayaa sheegay in ragga badan oo uu aad u hoseeyay
dareenkooda oo dhammaan guursaday markii ay cuneen uu awoodda sare u qaaday.
Adeegga Caafimaadka
Qaranka Ingiriiska aya sheegay awood la'aanta gogasha ay tahay mid "aad ugu
badan dalka, gaar ahaan ragga 40 ka weyn" iyada cilmi-baarisyada qaarkood
ay qiyaasaan inay saameyn ku yeelan karto kala bar dhammaan ragga da'doodu u
dhaxayso 40 iyo 70 - in ka badan afar milyan oo rag ah oo ku nool UK.
Daraasado kale ayaa soo
jeedinaya in 2025, 322 milyan oo rag ah oo adduunka oo dhan ah ay saameyn karto
cillad la'aanta Awodda yarida,waana in ka badan labanlaab qiyaastii 1995-kii
xilligaas oo ay ahyed 152 milyan.
BBC
