Murti hore baa ahayd " Gaajadda ka bax baan ku doodaayee, ma hadaan galay geeresh-keeddii" Wixii aan dhib iyo aafaad u soo maray, Malaayiini ugu soo bas-beeleen, dul-cad iyo daroor, ee kaneecadu ku laysay, sababtii igu keliftay in aan awgeed qoriga qaato, maanta bay ka sii daran tahay, oo laba askari oo gaajo qal-dhebaayey, meela aan uga soo dagaalamin, laxoox-dda ku cuni jirey Xarshin iyo Habuura, oo ay islaamuhu ugu dubi jireen, marka ay higtu yeedho, ay sare kor ugu kaajayaan kibir awgeed. waase nasiib-darro haysta, dadkan aan xumaanta iska qabanayn, ee mid kaste oo duli iyo nacayb beeleed googooyey ( sidda Raggii ma adigaa ka hadhay) reer hebel cadaadi sacabka loogu tumaayo, iyaka oo dana gaar ah ku eeganaaya iyo waan is xignaa oo keliya, hadana ku meeraysa-naayo wax aan ka soconayn, oo ujeedad-doodda aan isla garanayno, taas oo ah Somaliland baa wax la yeelayaa, iyka oo abeeso abo-guri ah hoosta ku haysta ( Waa qabyaaladda). ku darsoo weliba ah kuwa iyaku gacan-toodda ku duminyaaya, ee cadaalad darradda, sinaan la'aanta, kala sooca bulshadda, eexdda, iyo kala firdhinta ummada-ba ay aabo u yihiin. iyaka oo cayn-kaas ah, bay misna meel kale farta ku fiiqayaan, weliba caqli xumaan-yoodda ay is leeyihiin la idinku garamaayo, oo wax baad ku khaldi kartaan.

 Waa nin iyo garash-diiye, qof-ba wax is leh, mid been ku ceesh ah, mid reernimo sacab ku garaaca, oo mansuuliyad ummadu leedahay lagu mahoobiyey, wax uu ka garanayaana aanay jirin haba-yaraatee,Sidda Af-dulaaqa wasaaradda "Doqon ma waydo" lagu candad-dawlay. qof-ba ka ka sii liita buu ku shaqaystaaye, isticmaalaaya  Ka bandhiga dhexe, oo oo lagu siiyey shaqadda in uu iska hor keeno Mataanaha, Kaas oo hadeer ah ka-ka dambeeya Xadhiga Hadhwanaag, , Amarna lagu siiyey reer-hebelnimo, ciddii runta naga sheegta ka xidh war-baahinta, iyadda oo loo adeeg-sado  ka ay uGu yeedhaan " Fadal ee Booliiska", kaas oo ahaan jirey 3-Alifle, oo imika la daalaa-dhacaaya Derejo aanu filayn, qaadina Karin, oo ah Janaraal-nimo waashay, maskana aan ku darayn, waayo'aragnimo-na aan u lahayn, ilayn wuxu ahaa Subeehi meelahiisaa iska xagaf-sadda'e. Meesha dad xun oo dhan baa isugu qayshaday, tuug iyo malaal reer hebel xil lagu siiyey aanu geyin, meela u soo mareen haddii aqoon iyo xil-kasnimo iyo daacadnimo lagu bixinaayo, mid isku halayn siddii dameeraha, uu naas nuuji-naayo mid kursi isku ruxayaa waa "Sidda af-dulaaq darayo@e", Gaafaadhi, geenyo Shaaximan, Maxamuud beenaale ( Waxa u taqaanaan maxamuud xaashiye).

 Wallee Xoriyooy Xaq Baa iman, oo xalaal meher-kaagu wuu noqon. Horaa-se loo yidhi "Durbaan adigu garaaco ama nin ku xigaa ha kuu garaaco'e"  Intee bay ku sii Jiri sidaas kuwa isku halay-naaya Askarta " Raggii ma adigaa ka hadhay iyo Geenyo Shaaximan" kuwaas oo ah dameertii yarayd ee la yidhi, isku halayn iyo kalsooni awgeed bay hooya-deed dabadda uga nuugtaa " Waxan ku soo duubay maqaalkan, Meeshan gabal-keeddii wuu dhacy, oo dabadda bay rogatay, waana loo dhameeyey, xaalk ay hadda ku jirtaana waa ku sii fara adayga inta aad sii hayn kartaan, laakiin-se way arkaan in ay kala yaaday, nin-ba reer-kiisii iyo gobol-kiisii noqday, hayeeshee macaan-jeceshii tidhi siddii doqonkii gabadh aanu filan loo meheriye " Caashay Macanaa" Markuu habeenki la seexay, kuwa aqalka " Xaafad-tooyadda" kabotorinaya waa qaab-kaas, oo iyaka oo aan malasa-nayn, rajona ka qabin bay qurba-siraad ku mehersa-deen, inkasta o ay tahay ruux-ba raganimaddii, aqoon-tiisa garasho, dadnima-diisa, misana wax is dhaamaa ma jiraan, waa qudhaanjo-daas sonkorta ku dareertay ee maxaa laga soo gaadhi doonaa.

* N.B Dibiradu Dadka Way Uga Dartaa.

Qore:- Abdi-shotaly.