Kooxaha Kala Duwanaa ee Boorama Kacdoonka ka sameeyay ee is-abaabulaaya .
0
Wednesday December 10, 2025 - 14:49:39 in Articles by Faisal Abdullahi
- Visits: 96
-
- Share
Qoraalkan waxa uu isku dayayaa in uu si xikmad leh u kala saaro kooxahaas,
Kooxihii Ka Dambeeyay Kacdoonkii Boorama:
Oo Ku Saabsan Qas, Qorshe, iyo Qaddiyado Is Khilaafsan
Magaalada Boorama waa magaalo leh taariikh dheer oo xasillooni, aqoon, iyo is-xushmad ku dhisan. Laakiin maalintii kacdoonku qarxay, magaalada waxa isku dhex milmay kooxo kala mabda’ iyo ujeeddo ah, kuwaas oo mid walba doonayay in uu ka faa’iidaysto jawiga kacsan. Qas iyo qiiq ayaa cirka isku shareeray, waxaana muuqday in magaalada ay galeen gacmo badan oo aan isku mid ahayn , balse isku mar isu arkay in ay fursad heleen.
Qoraalkan waxa uu isku dayayaa in uu si xikmad leh u kala saaro kooxahaas, u sharaxo dhaq-dhaqaaqyadooda, una muujiyo sida ay u wada abuureen muuqaalka qasan ee maalintaas Boorama ka dhacay.
1-
Kooxdii Diidanaa Xafladda Buugga Xeer Ciise
Kooxdan ayaa ahayd tii ugu horreysay ee muuqata, uguna abaabulka badan. Ujeeddadoodu waxay ahayd hal: in ay joojiyaan xafladda buugga Xeer Ciise.
Waxay ahaayeen kuwa ugu horreeya ee isu-soo-baxyada bilaabay, uguna horreeya ee rabshadaha kiciyay. Laakiin waxa xiiso leh in isla markii ay dawladdu ku dhawaaqday in xafladdii la joojiyay, ay iyaguna isla markiiba joojiyeen dibad-baxyadii.
Waxa kale oo iyaga lagu arkay maalintii xigtay iyaga oo nadiifinaya waddooyinka, taas oo muujinaysa in ujeeddadoodu aysan ka fogayn hal arrin oo keliya , buugga iyo xafladdiisa.
2-
Kooxdii Diidanaa Jiritaanka Soomaaliland
Kooxdan waxay ahayd mid ka faa’iidaysatay jawiga qasan. Ujeeddadoodu ma ahayn buug, mana ahayn xaflad; waxay ahayd in ay fursad u helaan kicinta kacdoon ka dhan ah Soomaaliland, gaar ahaan gobolka Awdal.
Waxay gubeen calanka Soomaaliland.
Waxay ka dejinayeen meheradaha calanka qaranka.
Waxay saarayeen calanka Soomaaliya iyo kan ay ugu yeedhaan Awdal State.
Kooxdan waxay ahayd mid siyaasadeed oo qorshe fog wata, waxayna isku dayaysay in ay kacdoon siyaasadeed ku dhex qariso mudaharaad bulsho oo ku saabsan buug.
3-
Kooxdii Tuugada iyo Xabaglayaasha
Marka jawi kacsan dhaco, waxa hadh iyo habeen soo baxa kooxaha ka shaqeeya boobka, dhacda, iyo fursad-raadinta.
Kooxdan waxay ahayd mid aan lahayn mabda’, siyaasad, ama qaddiyad. Waxay lahayd hal ujeeddo oo keliya: hanti raadis.
Waxay dhacayeen wixii hortooda yaal.
Markii magaalada gudaha laga dejiyay oo xaaladdu degto, waxay u baxeen bannaanka magaalada, iyaga oo baabuurta lacago sharci-darro ah ka urursanaya.
Kooxdan waxay ahayd sida dabaysha qiiqa qaada, meel kasta oo fowdo jirto ayay ka faa’iidaystaan.
4-
Kooxdii Warbaahinta Ka Kicinaysay Dadka
Kooxdan waxay ahayd mid ku shaqaysa warbaahin, dacaayad, iyo kicin bulsho. Lacag dibedda looga soo diro ayaa dhaqaajisay, waxaana ujeeddadoodu ahayd in ay dadka ku abuuraan caro, kala shakisan, iyo dareen colaadeed.
Waxay ahayd koox aan muuqan, balse codkoodu aad u xoog badnaa.
5-
Kooxdii Qurbe-joogta ee Nacaybka iyo Siyaasadaha Shisheeye Wata
Qurbe-joogta qaarkood waxay ku lug yeesheen arrinta iyaga oo adeegsanaya baraha bulshada, iyaga oo wata:
- nacayb siyaasadeed
- dano shisheeye
- siyaasad dalal jaarka ah
Kooxdan waxay ahayd mid ka fog xaqiiqada dhabta ah ee magaalada, balse aad ugu dhow kicinta dareenka dadka.
6-
Kooxdii Dibedaha Lagu Soo Tababaray
Kooxdan waxay ahayd mid khatarteedu ka weyn tahay inta muuqata. Waxay ka koobnayd shaqsiyaad tababar militari iyo siyaasadeed ku soo qaatay dalal kale, kuwaas oo u dagaalamaya magacyo kala duwan, mar Awdal State, mar Soomaaliya, marna dano gaar ah oo aan la shaacin.
Waxay ahaayeen calooshood u shaqeystayaal, oo aan lahayn xishood, xuduud, ama xasilooni-doon.
*Gunaanad: Boorama Maalin Ay Kooxo Badani Ku Kulmeen
Kacdoonkii Boorama ma ahayn hal kacdoon oo keliya. Waxa uu ahaa isku-dar kooxo kala mabda’ ah, kuwaas oo mid walba doonayay in uu ka faa’iidaysto jawiga kacsan:
- Qaar waxay difaacayeen dhaqankooda.
- Qaar waxay doonayeen in ay burburiyaan nidaam jira.
- Qaar waxay raadinayeen hanti.
- Qaar waxay wateen dano shisheeye.
- Qaarna waxay ahaayeen kicin iyo dacaayad uun.
Magaaladu waxay noqotay goob ay isku arkeen kooxo aan is lahayn, balse isku mar u arkay in ay fursad heleen.
Boorama waa magaalo ka weyn kooxahan oo dhan. Waa magaalo leh dad xikmad badan, oo mar kasta awood u leh in ay ka gudbaan qas kasta oo la dhex dhigo. Maalintaasna, inkasta oo kooxo badan isku dayeen in ay qalloociyaan, haddana Boorama waxay mar kale muujisay in ay leedahay awood ay ku soo kabato, kuna kala saarto xaqa iyo baadilka.
Arrinka reer Awdal waa seddex weji ayuu noqonayaa iminka
Mid way ka midaysan yihiin,
laba arrin na kama midaysna.
1. Arrin ka Saylac
2. Arrinka Awdal State iyo
3. Arrinka Somaliland ( nabadgelyadda).
Arrinka Saylac Gadabursi wuxuu u arkaa in Ciise aanu u aqoonsanayn in uu Gadabuursi yahay degaan Saylac oo aan wax wadda qaybsi looga ogolayn sida golayaasha degaanka iyo Wixii lamid ah, waxayna is tuseen in diidida bandhiga buuga xeer Ciise ay u tahay fursad ay isku muujin karaan.
2. Arrinka Awdal State waxaa qaba Qurbajoogta Gudabiirsi, waxayna hantiyeen dhalintii oo ay uga faaiidaysteen xaaladaha nooleed ee ku gedaaman ee ay ka mid tahay shaqo la'aantu oo loogu sawiray in haddii ay ka hoos baxaan Somaliland ay heli doonaan fursado iyo mustaqbal wanaagsan, hadda se ay yihiin dad aan xor ahayn oo qabiil Isaaq la yidhaa oo gooni goosad ahi haysto. Waa fikir ka soo unkamay Federaalka Somalia oo isagu dano ka leh. Fikirkaa dadka waayeelka ah iyo inta badan wax garadka iyo ganacsatadu ma raacsana in badana wey hortaagnaayeen. Waa fikir mararka qaarkood ay iyana Ethiopia dabada ka riixdo, iyadda oo ku karbaashaysa Somaliland hadba xukumadda cusub ee timaad.
3. Arrinka Somaliland waxaa wata dadka waaweyn, wax garadka iyo ganacsatadda iyaga oo ka eegaaya dhanka nabadgelyadda iyo xasiloonida Gobolka Awdal iyo duruufihiisa, waxayna qabaan in bulshadda Somaliland wax lala yeesho wixii tabasho ah ee xagga saami qaybsiga dawladda ahna wada hadal lagu dhameeyo.
Hadda intii arrinka xeer Ciise soo baxay, waxaa fursad abaabul helay kooxdii Awdal State oo hoosta ka qabsaday gobolka Awdal, ciidan ahaan iyo abaabul ahaana Gobolka isku balaadhiyey, sugayana inta arinka Xeer Ciise dhan u
dhacaayo iyaguna isku habaynayaan gudaha.
Cali Biixi [email protected]
AFEEF:
Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!
Loading...
Loading...