Sidan Somaliland Kuma Sii Jiri Karto Iyadoo Dhaqankan Siyaasadeed ee Xun Leh?
0
Friday December 05, 2025 - 10:53:00 in Articles by Faisal Abdullahi
- Visits: 57
-
- Share
Af-xumo iyo Cawaaqibka Qabiilka
Somaliland, oo muddo ka badan 34 sano ah ku taagan tahay gooni isu taaga iyo hannaanka siyaasadeed ee gaar ahaaneed, ayaa waxa ay wajahaysaa caqabado waa weyn oo la xidhiidha dhaqanka siyaasadeed ee hadda ka jira gudaha gobolka.
Xaaladaha siyaasadeed ee dalka waxaa ku jira isbedelo aan la saadaalin karin, khilaafyo dhex mara mas'uuliyiinta, dhaqanka qabiilka oo xoogan, iyo fikirka siyaasadeed ee mararka qaar aan marnaba ku saleysneyn xal waara oo dan guud ah.
Xaaladahaasi waxay muujinayaan mustaqbal aan la hubin , haddii aan tallaabooyin degdeg ah oo wax ku ool ah la qaadin.
1-
Talo xumo iyo Dib-u-eegis La’aan
Haddii Somaliland ku sii jirto iyadoo aan la helin dib-u-eegis ku saabsan siyaasaddeeda, waxay halis ugu jirtaa in ay ku dhacdo xaalad siyaasadeed oo ku celcelinaysa khaladaadkii hore.
Talo xumada iyo iska indhatiridda bulshada ee hogaamiyayaasha ayaa keeni karta jaahwareer iyo isku dhacyo, taasoo dib u dhigaysa horumarka dalka. Haddii aan la helin mas’uuliyiin diyaar u ah in ay la tacaalaan dhibaatooyinka, talooyinka aan la isku raacsaneyn, iyo kala qaybsanaanta siyaasadeed,
waxay noqon doontaa mid aad u adag in la gaadho xasillooni siyaasadeed iyo dhaqaale oo la taaban karo.
2-
Af-xumo iyo Cawaaqibka Qabiilka
Af-xumada iyo hadalada siyaasadeed ee dagaalka kicinaya, sida maalin kasta taagan iyo khilaaf kasta oo yar
waxay sii hurinaysaa colaad iyo xasilooni darro. Siyaasiyiinta iyo mas'uuliyiinta ku hadla afka siyaasadda, balse aan lahayn qorshayaal ama halbeegyo muuqda oo ay shacabka u adeegaan, waxay ka qayb qaadanayaan in bulshada ay sii kala qaybsanto.
Dhaqanka qabiil ee xooggan ee ka dhex jira Somaliland ayaa sidoo kale ka dhigan in xalalka siyaasadeed ee degdega ah ee dalka lagama maarmaan u ah ay dhibaato ku noqon karaan.
Waxaa muhiim ah in mas'uuliyiinta siyaasadeed ee Somaliland ay xoogga saaraan dhismaha is-afgarad guud oo ku saabsan nabadda, midnimada iyo horumarka, halkii ay ka sii hurin lahaayeen xifaaltan qabiil.
3- Isu-jiid-jiidka Odayaasha Dhaqanka iyo Siyaasadda
Qodobka kale ee muhiimka oo u baahan in la xuso ayaa ah siyaasadda odayaasha dhaqanka ee Somaliland, kuwaas oo xilligan noqday kuwo ku shaqeeya jifo qabiil oo isu jiibinaya colaad iyo xumaan.
Dhaqanka odayaasha qabiilka, oo aan si dhab ah u saameynin siyaasadda casriga ah ee dalka, ayaa ka dhigaya xalinta khilaafaadka siyaasadeed mid adag.
Marka odayaasha dhaqanka ay noqdaan kuwo si xooggan ugu lug leh siyaasadda qabiilku, waxay ka dhigan tahay in waddada loo maro xalinta khilaafaadka siyaasadeed ay noqoto mid ka fogaata danaha guud ee dalka.
4-
Siyaasad aan Caddayn iyo Muuqaalka Caalamiga ah;
Siyaasadda Somaliland ee haatan ka jirta waxay sidoo kale ka muuqataa mid aan ku saleysneyn xaqiiqooyinka caalamiga ah iyo xaaladda guud ee gobolka Geeska Afrika.
Sida ku muuqata xaaladaha Geeska Afrika , waxaa jirta siyaasad foorar ah iyo been abuur ah oo aan dadka iyo dawladdu si dhab ah uga faa'iideysan.
Dalku wuxuu ku jiraa xaalad aan si dhab ah looga fekerin qorshayaasha siyaasadeed ee waara, taasi oo ka dhigan in Somaliland aysan si buuxda uga mid noqon karin caalamka dhexdiisa ama xataa gobolka Geeska Afrika, iyadoo aan la helin hogaamiyiin leh aragti iyo qorshe siyaasadeed oo xaqiiqooyin salka ku haya.
5-
Baahida Looga Baahan Yahay Hogaan Firfircoon :
Marka loo eego dhammaan caqabadaha siyaasadeed ee kor ku xusan, Somaliland waxay u baahan tahay hogaan firfircoon, oo u heellan sidii loo dhisi lahaa siyaasad mideysan, horumarineed, oo ka fog talooyin xumida iyo xiisadaha qabiil.
Taasoo micnaheedu yahay in la helo mas’uuliyiin diiradda saaraya danta guud ee dadka iyo dalka, oo ku dadaala xalinta khilaafaadka, dhismaha nabadda, iyo hirgelinta qorshayaal wax ku ool ah oo loogu talagalay horumarinta bulshada iyo dhaqaalaha.
Sidoo kale, muhiimadda siyaasadeed ee caalamiga ah iyo taageerada bulshada caalamka ayaa sii kordhinaysa,
taasoo ka dhigeysa in Somaliland aysan ka bixi karin xaaladda siyaasadeed ee hadda jirta
iyadoo aan si dhab ah uga fekerin xidhiidhkeeda caalamiga ah iyo gobolka.
Gunaanad:
Somaliland waxay ka bixi kartaa haddii la helo hogaan siyaasadeed oo dhisaya mustaqbalka dalka,
isla markaana ka shaqeeya sidii loo burburin lahaa dhaqanka siyaasadeed ee xun ee hadda ka jira.
Waxaa loo baahan yahay isbeddel degdeg ah, dalka wuxuu wajihi doonaa caqabado sii kordhaya oo halis gelin kara xasilloonida iyo horumarka.
Waxaa muhiim ah in mas’uuliyiinta, odayaasha, iyo shacabka Somaliland ay ka shaqeeyaan sidii loo abuuri lahaa isbeddel siyaasadeed oo waara oo ku saleysan talo waxtar leh, midnimo iyo wadashaqeyn bulsho oo dhab ah.
Sidan iminka socota ee siyaasiyiintu ay ku jiraan iyo khilaafaadkooda macna lahayn iyo odayaasha qabiilka ee siyaasadda ku dhex jira iyo kala qaybinta bulshada iyo dadka ka shaqeynaaya hurinta dhibaatooyinka .
Dalku iyo dadku kuma sii jiri karaayo.
Dhaqan xunadan dalka iyo dadku kuma sii jiri karayaan .
Xal hogaamiyayaashu waa inay baadi doonaa oo helaan.
Qalinkii: Cali Biixi
AFEEF:
Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!
Loading...
Loading...