Hagbaddii islaamaha Qurba Joogta way Dhamaatay.
0
Thursday October 09, 2025 - 14:46:06 in Articles by Xaaji Faysal
- Visits: 167
-
- Share
1. Asalka Maamulka Cusub:
Maamulka Laascaanood – Jabhad Siyaasadeed Mise Mashruuc Fashilmay?
Falanqeyn Cilmiyeed oo ku Saabsan Saamaynta Maamulka Ka Dhismay Laascaanood
*Hordhac:
Tan iyo bilowgii sanadka 2023, magaalada Laascaanood waxay marti u noqotay xaalad siyaasadeed oo cakiran, taas oo ka dhalatay is-maandhaafyo dhanka maamulka, amniga, iyo matalaadda siyaasadeed ee deegaanka.
Maamul cusub oo si degdeg ah uga dhismay magaalada, kuna saleysan taageero dhaqaale oo ka timid qurba-joog Islaamihii iyo kooxo xagjir ah, ayaa isku dayay in uu beddelo nidaamkii hore ee dawladnimo ee Somaliland, isla markaana uu iska fogeeyo xidhiidhkii Puntland.
1. Asalka Maamulka Cusub:
Maamulka Laascaanood wuxuu ku dhismay:
- Dhaqaale laga soo ururiyay Hagbadaha islaamaha qurba-joogta ah.
- Fikir xagjir ah oo ka yimid kooxo diimeed iyo siyaasiyiin mucaarad ah.
- Dareen gooni u goosad ah oo ka dhashay cabashooyin bulsho iyo siyaasadeed.
Haddana, maamulkan wuxuu bilaabay dagaal siyaasadeed iyo mid ciidan oo ka dhan ah Somaliland, isagoo sidoo kale iska fogeeyay Puntland, maamulkii ay qabiil ahaan iyo juqraafi ahaanba ugu dhawaa ee caawiyay .
2. Xidhiidhka Muqdisho iyo Saamaynta Xasan Sheekh:
Maamulka cusub wuxuu si toos ah ula xidhiidhay Villa Somalia, gaar ahaan madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh . Inkasta oo xidhiidhkaasi uu u muuqday mid taageero siyaasadeed iyo dhaqaale lagu heli karo, haddana wuxuu sababay:
- In maamulka Laascaanood uu lumiyo kalsoonida beelaha deriska ah.
- In uu ku milmo khilaafaadka siyaasadeed ee u dhexeeya Muqdisho iyo Puntlandiyo Somaliland.
- In uu noqdo jabhad aan xad iyo sharci lahayn, oo aan si rasmi ah u matalin dadka deegaanka.
3. Fashilka Maamulka: Siyaasad, Dhaqaale, Ciidan, Bulsho
Siyaasad ahaan:
- Ma jiro dastuur, nidaam doorasho, ama hay’ad sharci ah oo maamulku ku dhisan yahay.
- Hoggaan isku dhafan oo aan mideysneyn, kana kooban kooxo kala aragti duwan.
Dhaqaale ahaan:
- Dhaqaale ku saleysan Hagbadaha islaamaha iyo deeqo aan joogto ahayn.
- Qurba-joogtii maalgelinaysay mashruuca ayaa daashay, kalsooniduna way luntay.
Ciidan ahaan:
- Maamulka wuxuu u kala jabay saddex kooxood oo hubeysan, kuwaas oo aan isku aragti ahayn.
- Ma jiro nidaam ciidan oo mideysan, tababar leh, ama sharciyeysan.
Bulsho ahaan:
- Beelaha deegaanka, gaar ahaan Dhulbahante, waxay u kala jabeen:
- Reer Laascaanood
- Reer Buuhoodle
- Reer taageersan Puntland
- Reer Laascaanood oo laftiisa ayaa u kala jabay saddex jifo, taas oo muujinaysa kala daadsanaan bulsho.
4. Xaaladda Geopolitics: Somaliland iyo Puntland
- Somaliland iyo Puntland ayaa iminka u muuqda kuwo heshiisyo amni iyo ganacsi ka wada shaqeynaya.
- Badeecadaha u soo degaya Laascaanood waxaa laga qaadaa cashuur sare, taas oo cadaadis dhaqaale ku keentay maamulka cusub.
- Maamulka Laascaanood wuxuu dhexda ugu jiraa laba maamul (dawlada Somaliland iyo maamul goboleedka Puntland), taas oo ka dhigaysa mid aan la aqoonsan, una nugul cadaadis siyaasadeed iyo ciidan iyo dhaqaale
5. Gunaanad: Maamul Aan Sii Jiri Doonin:
Maamulka Laascaanood wuxuu u egyahay:
- Jabhad siyaasadeed oo aan sal adag lahayn.
- Mashruuc ku dhisan dareen, balse aan lahayn qorshe qaranimo.
- Falanqeyn cilmiyeed waxay muujinaysaa in muddo 6 bilood gudahood ah uu si buuxda u fashilmi karo.
Qurba-joogtii iyo islaamihii Dahabkoo wuu ka dhamaaday maalgelinaysay mashruuca waxay dareemayaan daal, kalsooni la’aan, iyo in dahabkoodii lagu qayilay.
Bulshadii deegaanka waxay u kala jabeen, hogaankii siyaasadeedna ma jiro.
Maamulkan wuxuu u muuqdaa mid ku dhamaanaya guuldarro, kala daadsanaan, iyo dib-u-noqoshada xaalad jabhadeed oo aan xal u ahayn dadka deegaanka.
Talo Cilmiyeed:
Waxaa muhiim ah in xal waara oo siyaasadeed, bulsho, iyo maamul loo helo magaalada Laascaanood, iyada oo la tixgelinayo rabitaanka dadka deegaanka, xuquuqda muwaadiniinta, iyo nabadda guud ee Somaliland. Wadahadal, dib-u-heshiisiin, iyo dhisidda hay’ado sharciyeysan ayaa ah furaha nabadda iyo horumarka gobolka.
Faallo :
Cali Biixi
AFEEF:
Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!
Loading...
Loading...