Aragtida suurtagalnimada (Prospect Theory)

0
Tuesday February 04, 2025 - 13:09:01 in Articles by Xaaji Faysal
  • Visits: 137
  • (Rating 0.0/5 Stars) Total Votes: 0
  • 0 0
  • Share via Social Media

    Aragtida suurtagalnimada (Prospect Theory)

    Suuq-geynta iyo Ganacsiga – Shirkaduhu waxay adeegsadaan

    Share on Twitter Share on facebook Share on Digg Share on Stumbleupon Share on Delicious Share on Google Plus

Suuq-geynta iyo Ganacsiga – Shirkaduhu waxay adeegsadaan



Prospect Theory waa fikrad ay soo saareen Daniel Kahneman iyo Amos Tversky sanadkii 1979, taasoo sharxeysa sida dadku u sameeyaan go’aamada marka ay la kulmaan faa’iido ama khasaaro suurtagal ah. Waxay muujineysaa in dadku aysan si macquul ah u go’aansan, balse ay badanaa raacaan dareenkooda.

1. Dadka khasaaraha aad bay uga baqaan marka loo eego faa’iidada.

Loss Aversion: Dadku waxay dareemaan khasaaraha laba jeer ka xanuun badan sida ay u dareemaan faa’iidada.

Tusaale:

Haddii aad lumiso $100, dareenka xanuunka leh ee kaa soo gaaraya wuxuu aad uga weynaanayaa dareenka farxadda leh ee aad dareemi lahayd haddii aad $100 hesho.

Marka qof laga xado $100, wuu xanaaqayaa oo maalmo ka fekerayaa, laakiin haddii uu si lama filaan ah u helo $100, wuu ku farxayaa balse si degdeg ah ayuu u illoobayaa.

2. Qaabka su’aasha loo dhigo (Framing Effect) wuxuu saameeyaa go’aanka

Tusaale: Haddii dhakhtar kuu sharaxo labo qaliin oo suurtagal ah:

Doorasho 1: "Qaliinkaan wuxuu leeyahay 90% fursad badbaado."

Doorasho 2: "Qaliinkaan wuxuu leeyahay 10% fursad dhimasho."

Labada sharaxaad isku macno ayay yihiin, laakiin badanaa dadka waxay dooran doonaan Doorashada 1, maxaa yeelay waxay u muuqataa mid rajo fiican leh.

3. Dadku waxay jecel yihiin inay khatarta qaataan marka ay khasaaro la kulmayaan

Marka dadku dareemaan inay khasaari doonaan, waxay u badan yihiin inay halis badan qaadaan, xitaa haddii ay tahay mid aan macquul ahayn.

Tusaale:

Haddii qof ku leeyahay "Haddii aad si toos ah u aqbasho, waxaad lumin doontaa $500, laakiin haddii aad halis qaadato, 50% fursad ayaad u haysataa inaad waxba lumin ama xitaa faa'iido hesho."

Dad badan waxay dooran doonaan inay halis galaan, inkasta oo laga yaabo in khasaaruhu sii bato.

Maxay Prospect Theory faa’iido u leedahay?

1. Dhaqaalaha iyo Maalgelinta – Waxaa lagu fahmaa sababta maal-gashadayaasha u neceb yihiin inay iibiyaan saamiyada khasaaraha galay, xitaa haddii ay sii dhici karaan.

2. Suuq-geynta iyo Ganacsiga – Shirkaduhu waxay adeegsadaan "Framing" si ay macaamiisha ugu qanciyaan inay wax iibsadaan.

3. Siyaasadda iyo Xeer-dejinta – Siyaasiyiintu waxay adeegsadaan qaabka ay macluumaadka u dhigaan si ay codbixiyeyaasha ugu qanciyaan qorshahooda.

Ugu danbeyn Prospect Theory waxay sharaxaysaa in dadku aysan si caqli gal ah u go’aansan marka ay la kulmaan faa’iido ama khasaaro. Waxay si gaar ah diiradda u saartaa baqdinta khasaaraha, qaabka su’aasha loo dhigo, iyo sidii ay dadka u dooran lahaayeen halista marka ay khasaare dareemaan.

 

علي محمود


AFEEF:

Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!

Loading...
Loading...