Siyaasadda iyo akhlaaqda siyaasiga maanta joogaa laba isleh maaha .

Hadaba siyaasaddu akhlaaq ma leedahey ? tanu waa

su ‘aal

da ‘wayn oo taariikhiya oo culimadu iyo aqoon yahaniinta siyaasaddu wax badan iswaydiiyeen , wax badanna baadheen , wax badanna ka yidhaahdeen (kana qoreen) .

bal hadaba inyar ookooban aynu ka soo qaadano .

1- Siyaasaddu waa shaqo uu hogaaminayo xaakim (madaxweyne) oo uu shacabkiisa ku maamulaayo , waa nidaam siyaasiya oo uu ku siyaasadeynaayo (ugu shaqaynaayo) bulshoweynta dooratay .

waxaanay u baahan tahay XIKMAD +(garaad badan )+(indheer garadnimo)+(aqoon)+(faham aad bulshadaada fahanto)+(debecsanaan)+(hanjabaad)+(soo jiidasho) iyo sharciga oo cid kasta ka sareeya.

arimahanu waa qaar ku keeni kara siyaasiga in uu ka durko (fogaado) aasaaska akhlaaqda iyo toosnaanaantii qofnimo , WAAYO ? wax badan oo iska soo horjeeda ayay tahay in uu isku wado .

haddii caddaaladi jirto oo sharciga loo siman yahay waxanu ma dhacaan ) .

2- Aqoonyahankii (ARISTO) waxa laga soo weriyey , markuu siyaasadda qayaxaayey : SIYAASADDU WAA CILMIGA MADAXDA (madaxweynaha ) ama (hogaamiyaha ) , shaqadaasuna waxay u baahan tahay AWOODO badan oo kala duwan , oo ay ku lammaan tahay XEELADO iyo TABO fara badan , oo isugu jira qaar ka hor imanaya (khilaafaaya) AKHLAAQDA GUUD . (hadda maaha xaakimka islaamiga ah ee akhraaq diisu iyo dhaqankiisuba diinta ka soo jeedaan ) .

3- Waxa jira xidhiidho iyo heshiisyo la yaqaano oo cad oo u dhexeeya XAAKIMKA (madaxweynaha) ama (hogaamiyaha) iyo LA XUKUMAHA (bulshada ama shacabka) .

kuwaas oo DISTOORKA ku qoran , qodobadiisuna qaanuun la yaqaano yihiin .

Adigu muwaadinaw ma kala taqaanaa waxa aad xaq u leedahay ? iyo waxa xaq laguugu leeyahay ?) .

siyaasiyiintuna way kala yaqaanaan (qaarkood) , laakiin muwaadiniintu (bulshadu) ma kala taqaano , sidaa awgeed ayuu xaakimku ka faa iidaystaa (jahliga bulshada) .

Hadaba xaakimku(madaxweynuha ama hogaamiyaha) xariifka ahi , waxa uu yahay ka AQOON iyo GARAAD DHEER bulshada inteeda kale , oo qaanuun (qodob) cad oo qoran oo lagaranayo khilaaf ka horkeena ama qodob kale , isaga oo qaanuun ama qodob kale u adeegsanaya.

Waxa weeye xaakim (madaxweyne ama hogaamiye) kastaa , wuxuu geysan karaa sababina karaa , inay dhibaato siyaasadeed (musiibo siyaasadeed ) dhacdo , isaga oo daba martaynta qaanuunka adeeg sanaaya iyo distuurka aan dhamays tirnayn sida M.biixi iyodistuurka somaliland), ee leh dal daloolada aan caddayn ee kala dhiman ,

oo aan si buuxda loo lafa gurin .(ee meelo badan ka qabyada ah ) , qodobadiisuna (qaar ka mid ahi) ay aad iyo aad isaga hor imanayaan .

Matalan : qodob kastaaba qodob kale ayuu ku lamaan yahay , isaga oo ujeedadiisu aanay qayaxnayn .

Waxa taariikhda bulshada aduunka lagu hayaa , dad badan oo diiday inay siyaasadda ku biiraan (ka qayb qaataan) , iyaga oo ilaashanaaya magacooda + sumcadooda +sharaftooda , inuu kaga dhex wisikhoobo siyaasadda , mana rabaan in naftoodu ku dhex milanto siyaasadda , aan nadiifta ahayn (waa ta iminka taagan ee xukuumaddaM.biixi oo kale ) .

Qaar kale oo badanina way ka qayb qaateen siyaasadda iyo xukun kaba , dhibaatooyin badan oo ay ka shanleeyeena (isciil kaanbiyeen) way ka soo gaadhay .

Laakiin inbaa noqota siyaasi AKHLAAQ leh , in kasta oo ay adag tahay iminka , waayo? siyaasadddiibaa noqotay kayn (ay) bahalo dad cuni (mutawaxishiin ahi) ka buuxaan , oo u diyaara inay ku legdaan kuna cunaan .

sidaa awgeed , waa inaad diyaar u tahay , inaan lagu legdin , laguna cunin , adiga oo aan insaaniyadaadii (dad nimadaadii) ka tegin weliba , oo aan sidooda oo kale noqon (wuxuush) dad cun ama dhiig yo cab .

Waxa taariikhda siyaasadda soo maray , siyaasiyiin lagu sheego inay ahaayeen , siyaasiyiin waaweyn , laakiin ficillo sheydaan lahaa sida ( roosvelt -churchill - Hitler - Napoleon ) waxaanay odhan jireen :siyaasaddu waxa weeye ,

inaad sheydaanka la xulufawdo (midawdo) ama laabta gashato (ama u gasho) , mar haddii aad faa iido dalkaaga uga keenayso ama adigaba kuu keenayso .

Waxa kale oo churchill laga soo weriyey , inuu ka tuman jirey kuna qosli jirey , dadka akhlaaq wanaaga siyaasadeed ka hadla ee isku xidha , siyaasadda wanaagsan ee akhlaaqda wanaagsa xanbaarsan (huwan) .

waxa jirtay inuu Churchill (india) booqasho ku tegey , markaasuu soo booqday xabaalihii uu Gandi ku aasnaa , waxaana qabriga dushiisa ku qornaa ereyadan : halkan waxa ku aasan nin shariif ahaa (nabiil-nadiif) ahaa, oo siyaasi weyn ahaa .

Markaasaa Churchill isaga oo kaftamaaya ayaa waxa uu yidhi: waa layaab (waa cajiib) sidee laba nin loogu wada aasay xabaal qudha ?

Ujeedadiisuna waxay ahayd (nin nabiil - shariif nadiif) ah iyi siyaasi ahi ,

Qof qudha qalbigiisa kuma wada kulmaan ( ama ma wada qaado) ,

Macnuhu waxa weeye : ma jiro siyaasi nadiif ahi . (Waa aragtidiisa) .

Laakiin waxa weeye siyaasiga wanaagsani ( fiicani) waa kii umaddiisa u adeega ee u noqda daacad, una noqda addoon u shaqeeya , horumar iyo cadaalad iyo wanaag gaadhsiiya.

Ifkana ceeb ka carar (ka fogow) , aakhirona cadaab .

Ilaahay hogaamiyaasha iyo siyaasiyiinta, ha inoo hagaajiyo.

Cali Biixi