India Oo China Kala Wareegaysa Dalka Ugu Dadka Badan
India ayaa la filayaa
inay China kala wareegto dalka ugu dadka badan adduunka kahor dhammaadka bisha
June ee sanadkan, waxaa sidaas maanta muujisay qiyaas ay sii daysay Qaramada
Midoobe.
Isbeddelkan ayaa la
filayaa inuu muujiyo in shacabka India ay gaaraan 1.4286 bilyan -- taasi oo ku
dhowaad saddex milyan ka badnaan doonta kuwa China oo noqonaya 1.4257 bilyan --
sida ku cad warbixinta hay’adda UNPF ee saadaasha xaaladda dadweynaha dunida.
China ayaa loo arkay
dalka ugu dadka badan dunida tan iyo markii ay dhacday Boqortooyadii Roman
Empire, hase yeeshee sanadkii tegay markii ugu horreysay tan iyo 1960-kii ayey
tirada shacabkeeda is-dhimeen, halka kuwa India ay weli sare usii kacayaan.
Dalkan ku yaalla
Koonfurta Asia oo teedsan kasoo billow Buuraha Himalayas illaa Xeebaha Kerala,
ayaa looga hadlaa 22 luuqad, ayada oo ku dhowaad kala bar dadka ku nool ay
da’doodu ka yar tahay 25 jir.
Dalka ayaa wajahaya
caqabado ay ka mid yihiin in shacabku helaan koronto, cunno iyo guryo, ayada oo
in badan oo ka mid ah magaalooyinka waa weyn ay la tacaalayaan biyo yari, hawo
iyo biyo wasaqeysan iyo xaafado isku raran ah oo dadku buux dhaafiyeen.
Sida ay sheegtay
hay’adda Pew Research Centre, tirada dadka India ayaa kordhay hal bilyan tan
iyo 1950-kii, sanadkaas oo QM ay billowday inay ururiso xogta dadweynaha.
China ayaa sanadkii
2016 joojisay "siyaasadda hal-canug” ee lasoo rogay 1980-kii ayada oo laga
cabsi qabay tiro badnida shacabka, waxayna 2021-kii billowday inay lamaanaha u
ogolaato inay dhali karaan illaa saddex canug.
Dad badan ayaa
heerkeeda dhalmada ee hoos u dhacaya u sababeeya sare u kaca qiimaha nolosha
iyo haween badan oo dooranaya inay shaqeeyaan ama raadsadaan waxbarasho sare.
China ayaa Arbacadii
sheegtay "inay fulineyso istaraatiijiyad qaran oo ay uga jawaabeyso shacabka
sii gaboobaya, sarena ugu qaadeyso siyaasadda saddex canug.”
India ma hayso wax xog
dadweyne ah, sababtoo ah ma aysan sameyn tiro-koob tan iyo 2011-kii, ayada oo
tiro-koobkii la sameyn lahaa 2021 uu dib u dhigay cudurka Coronavirus.
Hindisahaas ayaa waxaa
hadda la degay caqabado farsamo, taasi oo ka dhigeysa tiro-koob la sameeyo mid
aan billaaban doonin waqti dhow. Dadka qaar ayaa dowladda ku eedeeyey inay si
kas ah dib ugu dhigeyso tiro-koobka illaa kadib doorashada sanadka dambe.
Tiro-koobka ayaa
tooshka ku ifin doona sida uu dhaqaalaha India ee dowladda ra’iisul wasaare
Narendra Modi ula xarbinayo inuu shaqooyin siiyo malaayin da’yar ah, oo sanad
kasta soo galaya suuqa shaqada.
Warbixinta cusub ee QM
ayaa sidoo kale qiyaasaysa in dadweynaha dunida ay noqon doonaan 8.045 bilyan
bartamaha 2023, markaasi oo shanti qof ee dunida ku noolba uu qof ka mid ah
noqon doono Hindi.
Dalal kale oo badankood
Yurub iyo Asia ah ayaa la filayaa in tirada shacabka ay hoos u dhacdo
tobannaanka sano ee soo socda, sida ay muujisay xog ay QM sii daysya bishii
July ee sanadkii tegay.
Afrika, tirada
dadweynaha qaaradda ayaa la filayaa inuu sare uga kacdo 1.4 bilyan oo ay gaarto
3.9 bilyan sanadka 2100, markaasi oo 38 boqolkiiba dadweynaha dunida ay ku noolaan
doonaan qaaradda, halka maanta ay ka yihiin 18 boqolkiiba.
Dadweynaha dunida oo
idil, ayaa dhanka kale la filayaa inay hoos u dhacaan wixii ka dambeeya 2090,
kadib marka ay gaaraan heerka uga sarreeya ee 10.4 bilyan, sida ay sheegtay QM.
VOA