Cunto Maku Dhedhemisay Dhegaha?
Sida aan u jecel nahay
calaalinta raashinka, sida baradhada la dubay, buskudka iyo raashinka kale ee
quraac ahaanta loo cuno waxay si qota dheer ula xiriirtaa shanqarta aan
maqleyno marka aan ruugeyno, sida uu sheegay Charles Spence, oo ah seynisyahan
ka tirsan jaamacadda Oxford.
Shanqartu waa
"dookh la illoobay".
Mr Spence, oo khabiir
ku ah dhinaca cilmi nafsiga wuxuu ku adkeysanayaa in ku istareexidda raashinka
aysan ku ekeyn oo kaliya afka, sanka iyo indhaha - balse sidoo kale dhagaha
xitaa ay qeyb ka yihiin.
Mar walba wuxuu ku
raaxeystaa raashinka marka uu ruugayo shanqara, sida baradhada la qallajiyay
markii la bisleeyay kaddib.
Muddo ku dhow 20 sano
ayuu baaritaan ku hayay sida ay maskaxdeenna ula shaqeyso shanqarta iyo
dareenka jirka, gaar ahaan marka aan wax cuneyno.
"Burburinta
raashinka, codka sameysma marka ilkaha lagu ruugayo, shanqarta qaaddada iyo
saxanka ama xitaa muusiga aan dhageysanno marka aan wax cuneyno, dhammaan
shanqarahaasoo dhan waa khibradda aan sida joogtada ah ula kulanno," ayuu
ku yidhi BBC-da.
"Qaarood ayaa kuwa
kale ka xiiso badan," ayuu sii raaciyay hadalkiisa.
Spence wuxuu
daraasaddiisa ku saabsan dhinaca raashinka ka qoray buug laga heli karo
sheybaarka jaamacadda Oxford.
Wuxuu wadashaqeyn la
sameeyay dad caan ku ah aqoonta ku saabsan raashin karinta, oo ay ka mid yihiin
Ferrán Adriá oo u dhashay dalka Spain iyo Heston Blumenthal oo ku sugan UK.
Ujeeddadiisu waxay ahayd inuu kordhiyo khibraddiisa ku aaddan cilmi-baaristaas.
Seynisyahankan wuxuu
aaminsan yahay in cunista raashinka ay ka adag tahay sida aan moodeyno, gaar
ahaan marka laga hadlayo raashinka shanqarta sameeya.
Fikirkaasna kaligiis
kuma koobna.
"Waxaa jira
waxyaabo ku farxad galinaya marka aan raashinka cuneyso: carafta, dhadhanka,
eegista iyo codka," ayey tidhi Amanda Miles- oo ah khabiir ku takhasustay
raashinka.
"Wax ka fiicanna
ma jiro raashin shanqar sameynaya marka aad ilkaha saarto."
Waxaa jira cuntooyin
badan oo shanqar sameeya marka la cunayo, waxaana ka mid ah kuwa lasoo
warshadeeyo ee laga sameeyo baradhada iyo buskudka iyo waliba kuwa dabiiciga ah
ee uu ka mid yahay lawska.
Dadka qaar waxay
sheegaan in cuntooyinka caafimaad darrada laga qaado ay inta badan yihiin kuwo
qallalan.
Charles Spence wuxuu sameeyay
tijaabooyin badan oo uu ku baarayay noocyada raashinka ay dadka ugu jecel
yihiin.
"Sababta aan u jecel nahay cuntooyinka qallan ee shanqara
marka la ruugayo wali lama oga," ayuu yiri.
Intaas waxaa sii dheer in cuntooyinka qallalan ee ruugista ku
shanqara, sida buskudka shaaha lagu cabo ay keenaan baruur uu qofka ku
cayilayo.
Spence wuxuu yiri: "Maskaxdeennu way jeceshahay raashinka
jirka sida dhakhsada ah usoo galiya tamarta iyo baruurta - xaqiiqdii, ugu
yaraan 60% ka mid ah maskaxda lafteeda ayaaba ka kooban baruur."
"Taas waxay
sharraxaad ka bixin kartaa sababta aan mar walba u doorbidno cuntooyinka
qallalan ee shanqara," ayuu yiri.
Balse Amanda
Miles-Ricketts oo sameysa la talinta ku saabsan cilmiga raashinka way walwalsan
tahay.
"Raashinka
caafimaad darrada laga qaado iyo kuwa lala qabsado ee mar walba aan laga maarmi
karin waxay u badan yihiin cuntooyinka qallalan," ayey tiri.
BBC