Ragga Gaagaaban Oo Kumannaan Doollar Ku Bixinaya Inay Is Dheereeyaan
Sam ayaa lagu sameeyay
qaliin ka caawiyay inuu helo xoogaa dhirir ah. "Haweenka guud ahaan ma
shukaansadaan ragga iyaga ka gaaban. Waxaa iigu adag mararka qaarkood waxaa
weeyaan inaan dareemo inaanan heli karin xaas."
Eryadaan waxaa yiri
Sam, oo ah 30 jir u dhashay dalka Ingiriiska, kaas oo ka qayb galaya
qalliinnada qurxinta ee ragga ee dalalka sida Maraykanka, Ingiriiska iyo xitaa
Spain.
Qalliinkan waa mid dhererka lugaha kor loogu qaadayo.
Waa qalliin qalafsan oo
lugta la jabinayo si loo helo dhowr senti mitir oo dhirir ah.
Sam waxa uu tilmaamay
in qaliin lagu sameeyay awgeed uu kor u kacay 8 sentimitir, oo hadda uu gaaray
1.70 mitir dhawr bilood gudahood.
Qalliinkan ayaa qofka
ku qaadanaya toddobaadyo marka ay timaaddo habka soo kabashada iyadoo bukaanku
xitaa aanu socon karin bilo.
Xaaladaha qaarkood
raggu waxay bixiyaan ku dhowaad 70,000 oo doollar si ay u helaan dhowr taako oo
dherer ah.
"Waa qalliin
xanuun badan, taas oo micneheedu yahay soo kabasho dheer sababtoo ah qayb ka
mid ah lafta ayaa jilicsan, markaa waa inaad sugto inaad socotid ilaa laftu ay
dib u qaadi karto miisaanka jirka," ayuu u sheegay BBC Mundo dhakhtar
Kevin Debiparshad, oo sameeya qaliinkan.
Debiparshad ayaa ilaa
50 qalliin oo noocaan ah bishiiba ku sameeyay xaruntiisa Las Vegas, oo lagu
magacaabo Machadka LimbplastX, halkaas oo uu sheegay inuu ku arkay koror
baahida bukaannada ragga ah.
"Waxaa isa soo
taraya, in ragga la leeyahay iskuma sameyn karaan qalliinka isqurxinta waxaasi
waa laga soo tagay,” ayuu yiri dhaqtar Debiparshad.
Laakiin had iyo jeer
may ahayn sidaas. Muddo sanado ah, gaar ahaan wadamada bariga, qaliinka
dheereynta lugaha ayaa si aad ah looga baahnaa haweenka.
Tusaale ahaan,
warbixinnada warbaahinta maxalliga ah iyo kuwa caalamiga ah waxay muujinayaan
in haween badan oo Shiinaha ah, oo aad uga badan kuwa dalalka kale, ay
sameeyeen qalliin ka la mid ah si ay u dheeraadan.
Si kastaba ha ahaatee,
dalalka reer galbeedka tirooyinka ayaa muujinaya inay kordheyso tirada ragga
baahida u qaba qalliinkaan.
Baxnaaninta ma aha
bilicda
Dhaqankaas waxaa ku
xeeran muran badan. Ururka Maraykanka ee Dhakhaatiirta iyo Akademiyada
Maraykanka ee Dhakhaatiirta Lafaha labaduba waxay ku tilmaameen dukumiintiyada
loo soo diray BBC Mundo in qalliinka dheereynta lugtu uu yahay habka lafaha ee
ujeeddooyinka qurxinta.
Hormuudka farsamadani
waxaa hoggaaminayay dhakhtarka lafaha ee Soofiyeedka kaas oo u soo saaray
daawaynta baxnaaninta askartii lagaha laga gooyay dagaalkii labaad ee adduunka.
Magaciisu wuxuu ahaa
Gavril Ilizarov, wuxuuna ahaa dhakhtar la ixtiraamo, oo waqtigii uu joogay
goobaha dagaalka joogay ogaaday, isla markaana tijaabooyin uu sameeyay muddadii
uu ardaynimada uu ku jiray, ay u
sahashay inuu lafaha, gaar ahaan lafaha isku xiro qaybo ka mid ah jir, ay u
muuqdaan inay ballaariyaan oo "buuxiyaan" farqiga, qaybo ka mid ah
lafaha.
Dabadeed Ilizarov waxa
uu sameeyay farsamo ku saabsaneed jabinta lafta, balse isaga oo aan waxba ka
dhimayn qaybta loo yaqaanno periosteum (oo ah qaybta dibadda ee lafta), in yar
ayuu kala saaray oo sugayay lafta lafteeda si uu uga taxadaro qabsashada
booskaas.
"Farsamadani wax
badan ayay kobcisay, laakiin runtii fikradda bilawga ah waa isku mid: waxa aan
samayno waa in lafta lafteedu ay buuxiso booskaas, halkaasna waxaa laga helaa
sentimitirka dheeraadka ah ee bukaanku rabo," ayuu yiri Debiparshad.
Sida ay u sharraxeen
BBC Mundo, dhakhaatiir badan oo ah kuwa qalliimada, daawaynta caadiga ah waa
sida soo socota: marka hore, dalool ayaa la qodaa oo laga sameeyaa lafaha
lugaha, ka dibna labo ayaa loo kala qaybiyaa.
Intaas ka dib, ul bir
ah ayaa a la gelinayaa lafta waxaana lagu dhejiyaa isugeyn xiriir ah.
Usha ayaa markaa si
tartiib ah loo dheereeyaa ilaa 1 millimitir maalin kasta, iyada oo la kala
bixinayo ilaa bukaanku ka gaaro dhererka la rabo.
Sam iyo bukaannada kale
labadaba, nidaamku maaha mid ay ku xanuusanayaan, laakiin waqtiga soo kabashada
wuxuu noqon karaa mid aad u dheer.
"La tashigii ugu
horreeyay, dhakhtarku wuxuu si cad iigu sheegay sida ay u adag tahay qalliinka,
waxaan ka walwalay waxa aan sameyn karo ka dib markaan helay sentimitiryadaas
dheeraadka ah, weli ma awoodi doonaa inaan socdo? Weli ma awoodi doonaa
orod?" ayuu yiri bukaanka Ingiriiska u dhashay ee Sam.
Sam waxa uu xusay inuu
sameeyo daawayn jireed dhawr saacadood maalintii, saddex ilaa afar jeer toddobaadkii,
muddo lix bilood ah.
"Waxay ahayd
waayo-aragnimo aad u bahdilaad ah,”. ”Waxay la mid tahay inaad lugo cusub aad
yeelatay oo aad barato inaad mar kale socoto. Waxay u egtahay qalliin la isku
qurxiyo, laakiin wax badan caafimaadka maskaxda ayuu wax yeelay," ayuu
yiri.
Khatarta
Arrintaani waa mid ka
mid ah dhinacyada sida weyn u soo jiidanaya bulshada caafimaadka marka la
eegayo qalliimadaan, khataraha samaynta habka qallafsan ee ujeeddadiisu
tahay qurxinta.
Dhakhaatiirta
takhasuska u leh qaarkood waxay ka digayaan dhibaatooyinka iman kara, laga
bilaabo dhaawaca neerfaha iyo halbowlayaasha ilaa suurtagalnimada in lafahu
aysan mar kale isku milmin.
"Farsamooyinka iyo
tignoolajiyada ayaa si aad ah u horumaray labaatankii sano ee la soo dhaafay,
taas oo ka dhigaysa nidaam ammaan ah; si kastaba ha ahaatee, marka lagu daro
lafo badan oo sii kordhaya, muruqyo badan, dareemayaasha, xididdada dhiigga,
iyo maqaarka waana in nidaamkani yahay mid aad u adag." Hamish Simpson, oo
ah dhakhtarka lafaha, ayaa sidaasi u sheegay weriyaha BBC Tom Brada.
Laakiin ma aha oo
kaliya arrin jireed: takhasusayaashu waxay ka digayaan khataraha nafsiga ah ee
ay tahay in la tixgeliyo, sida xaqiiqda ah in qaar ka mid ah bukaannadaas laga
yaabo inay qabaan dysmorphia jirka.
Waxayna taasi u
horseedaysa, sida ay khubarradu sheegeen, inay qalliinka ka hormariyaan
caafimaadka, jirka iyo maskaxda.
BBC