Ninka samaha diidaw, qori baa ku samari-siin, sacab kugu dhirbaa-xiye, wakhtigaa ku soo ridi, markuu seeto kugu xidho, soo joogso diidaye, soo jiifta ogolaw, si xun baad u bixiyoo, nabad seexan mayside, sabab kale ha eersanin, aduun-sadhayse, saac kalaa inoo bixi. Subixii ku dhaafiyo. Kanaan saaka joog-niyo, kuwa soo socdee iman, waa silsilad inoo taxan, sadkii Eebbe kuu qorey, qof-na saydhin maayo'e, sanduluu inagu yahay, samahiyo xumaan-tana, wuxuu saatir kuu dhigay, kolay seegi-mayside, ha saluugin waayaha, saadaashu waa guul, Sahan-keen waa khayr, Saxan-saxaa uraysoo, Sagal baa da'aayoo, Sebenkii xumaayo, Wixii saxal na soo maray, Saaka way bedelin-yiin, Waa sanad barwaaqoo, Askartii na dhaatoo, Silic baw dhamaado, Shaq-dda dhexe habeenkii, Sarku-dhaban ayey-yiin, Sakaradal mawd baa, Surka kaga wareegoo, Soo dhamaa fal-kooddii, naxashkii la saaryoo, nolol Bay is aaseen, Subxaan mahadii weeye, Allahayaw siddii roon, umadaas la sirayana, adigaa samays-taye, saaxiriiinta naga qabo.mid saluug leh mooyee, ruux saxan ma haynee.

Waxa la yidhi " Damiinka far waaweyn baa wax loogu qoraaye" Oo waa sidda askarigan " Raggii ma adigaa ka hadhay" Kuu ku adeegto ee Geenyo Shaaximan iyo Digsi Xagatada uu cad quudheedka u tuuro'e, ummadu way hadashay meel ay joogaa-ba waxana ay si waadixa u cadeeyeen in ay " Waddani yihiin" Oo aanay waxba u hayn " Qudhmiye" Marka laga soo bilaabo Gobolka Sanaag oo isu wadda dhan,Sool oo so cad ugu muujisay taageerno aan xad lahayn, Saraar oo aan u kala hadhin, Togdheer oo u quus Goysay, Oodweyne oo tidhi a aga maaha cidda aad kala qaybinaysaa, ee " Digsi Xagato" Meel ha ku geyso, Degmadda Sheekh oo dhoolo-tus ku baraq-jebisay Askarigii is lahaa isku hayb baad tihiin, sasana uu ka qaaday, Awadal oo iyadu Beri hore ka faraxalatay, oo kaadi-diisa kalax ugu shubtay. Maroodi-Jeex oo in hal Milyan sare u dhaaftay, iska Daa Hargeysa gudaheedda inta dhex joog-taye, ee ilaa Haleya meel cagta la dhigaa aanay jirin. Askar ku sheegtii uu " Daba-Dhaqe" Soo dhoobay oo lafa-hoodda u baqay, oo is yidhi dadka baa idin qaadi haddii aad far dhaqaaji-saan, umadaas oo ka koob-nayd ama ka timi dhamaan qaybaha hargeysa, Goboladda Hawd, Gebiley iyo daafaha Hargaysa. Akhristaw Askariggii " Xaafad-tooyadda" Maanta cidi baa calooshiina ku jabtay, si wacana waa loo quusiyey, aan ka soo noqosho lahayn.

Hees baa waxa ka mid ahaa ereya-deedda " Allahaw banaan-kaba bohol kama malaysa-nine, i-bixiyaw-i- bixi" Ee bal intan hoose akhri iyo waq-dda ku dhacday Askariggii waalaa, halka ay la marsyso farsamo xumaan-tiisii bilaa maskaxdda ahayd, weliba ay u sii raacsanayde "Nacayb Reer" Waxa intaa dheer oo aanu meesha-ba soo dhigan, imika ilaa xalay waxa hoos u shiraayey, Ururaddii la yidhi waad dhaceen, oo iyana ka wadda hadlaaya siddii ay ugu biiri lahaayeen "Xusbigga Rajadda Shacabka Ee Waddani" Horaa loo yidhi " Miyuu ku tallo galay-ba in taasi ku timaado, awelba maryaha diriqi buu ku sitaye, imikuu nigis-kiina iska sii siiba yaa" Yaa Waduud" Muwaadin saw maaha kii la yidhi " Karis xun, iyana wax ku la'" Qof isagu is dilayaa lama maarayn karo" Waayo ruux-na naf-tiisa lagama ilaalin karo. Wax-ba Yaanay ila sii durkine, waxan ku soo duubay maqaalkan. Wax khiyaamee buu is leeyahay, oo maalmahan, wuxu ku AF gobaad-sadaa, waxan qabanaya a doorashaddii wakhtigu uu cayimay "Komishanku" oo been ah, misana way kala hadlayaan daba-dhilif-yadda uu kursiga isugu ruxaa. Bal Inuu xuuf yahay aan lagu soo Dhawaan, oo aan is dhegaysan, wuxu hadana leeyahay, waxa soo horeeya doorashadda Ururadda, kuwa ka soo baxa baan la tartamayaa. Bal is waydiiya oo yuu ku khaldi karaa ee ka maskax xun, la-yaabse malaha, oo waa kii uun aynu si wacan uga wadda dheregsan-nahay, waxay yahay iyo waali nacadta ka buuxdda, waxan ku soo qoofalay hadal "  Nafa ku jirtaa la qayli-naysa yaa kan iga saara kuma dhex jiri karo'e".

* N. B Soo Joogso Diidaye, Soo Jiifta Ogolaw!

Qore:- Abdi-Shotaly.