Muuse Doorasho Ma Ogola. By Naaleeye
Muuse doorasho ma
galayo, sababtoo ah wuu ogyahay inaanu heleyn codka shacabka
Haddii la gaadho 15 ka
November iyadoo aan heshiis la gaadhin Muuse Madaxweyne loogu yeedhi maayo, darejo kasta uu maanta sito wuu
luminayaa tii Siyaad Barre siiyey mooyee
oo ah Muuse gaashaanle. Qofkii Muuse
madaxweyne ugu yeedha wakhtigaas kadib wuxuu Muuse Gaashaanle la qeybsan doonaa
dembi kasta uu dalka iyo dadka ka galo.
15 ka November kadib
maxaa la gudboon xisbiyada mucaaridka iyo Shacabka reer Somaliland:-
1.Magaca kaliya ee
loogu yeedhayaa Muuse, waa kaligii taliye Muuse Gaashaanle.
2.Mar haddii aanay wakhtigaas xukuumad sharci ah dalka ka jirin,
waa in ciidamada qaranku aanay wax amar
ah ka qaadan Muuse Gaashaanle iyo 2 da Korneyl ee talada la wadaaga (Kaahin
iyo Dabagale), khaasatan markay amraan
in dadka la xasuuqo
3.Ciidanka qaranku waa inay ka ilaaliyaan shacabka Cisaabadaha
hubeysan ee dharka ciidanka gashan ee ku
dhex dhuumanaya ciidamada kala kuwan ee qaranka ee Muuse iyo kooxdiisu u
adeegsadaan xasuuqa iyo jidh dilka shacabka. Waana inay qabtaan oo jeelasha ka
buuxiyaan darajo kasta oy sitaan.
4.Ciidamadu waa inay
ooda ka soo qaadaan siyaasiyiinta iyo Salaadiinta Muuse u afduuban ee
jeelashiisa ka buuxa. Gaar ahaan waxa arrintaas xil gaar ahi ka saaranyey
Ciidanka asluubta.
5.Shacabka reer
Somaaliland waa inay ku caasiyaan xukuumad wakhtigeedii dhacay, laguna sameeyo amar diido go'aan kasta iyo
amar kasta oo ka soo baxana aan dheg
jalaq loo siin.
6.Dhamaan shacabka iyo
shaqaaluhu waa inay iska diidaan bixinta cashuurta ama Gibirka Muuse u
adeegsado Hay'adahiisa xasuuqa iyo madax jebinta.
7.Beryahan dembe waxaan ka maqleynay qaar ka mid ah
hogaamiyayaasha mucaaradka oo leh waxaan
sameyneynaa shir guud oo ummaddu masiirkeeda kaga tashaneyso, taladaas
aniga sax ilama aha, sabtoo ah Muuse waa
dikteytar oo shirarkaas masiiriga ma qabsoomi karaan Muuse oo Madaxtooyada ka
talinaya, waayo wuxuu helayaa ciidan u daacad ah oo wax u
kharbuda, iyo Hay'adihii dhaqaalaha oo
wali gacantiisa ku dembeeya.
8.Sida kaliya ee
kaligii taliyuhu ku tagi karo waa
habkii uu ku tagay kaligii
taliyihii Sirilaanka. Sidaas darteed, Axsaabta Mucaaradka,
golayaasha xeer dejinta, siyaasiyiinta
damiirka leh, madax dhaqameedka iyo dhamaan wax garardka reer Somaliland wax
looga baahanyey inay hogaamiyaan kacdoon shacab oo la mid ah kii Sirilaanka oo
aan kala joogsi lahayn habeen iyo maalinba socda.
9.Dadka reer Somaliland
waa inay taageero buuxda u muujiyaan isbedelka lagu badbaadinaayo dowladnimada iyo madax banaanida dalka, isla markaasna looga xoreynayo kaligii taliye Muuse Gaashaanle. Waa inay jidadka u soo baxaan oo habeenkii
seexdaan wadooyinka iyo laamiyada magaalooyinka waaweyn iyo dagmooyinkaba illaa
Muuse ka cararayo Madaxtooyada, kadibna lagu dhawaaqo dowlad ku meel gaadh ah oo aminga hanata ,
dalkana doorasho gaadhsiisa.
Marna yaan lagu fakarin
in shirar masiiri ah la qabto inta Muuse Madaxtooyada fadhiyo, sababtoo ah
wuxuu mar kasta helayaa askar u daacad ah iyo dhaqaalihii qaranka oo uu wax ku
dhibaateyn karo.
10.Haddii kaligii taliye Muuse Gaashaanle iyo
kooxdiisu isku dayaan inay amniga khalkhal galiyaan, waa in ciidamada qarranku
jeelasha ku hubsadaan oo maxkamad la soo
taago.
11.Waa in il gaar ah
lagu eegaa kuwa ka shaqeeya guriga Muuse
Gaashaanle sida Gadhoose, Gaboose,
Garruun, Odey Guhaad iyo kuwa kale oo dhamaantood garab iyo gaashaan u ah sidii Muuse u noqon lahaa Boqor aan dhicin,
Somalilandna Boqortooyo. Kuwaas ummaddu
waxay u taqaanaa (kitchen gods), Ku gabanaya wax la
yidhaahdo ururo furis, sidaas
darteed, waa in loo aqoonsado qas
wadayaal, sharcigana la horgeeyo.
12.Wax badan waxaan
afka Buuni ka maqalnay isagoo leh
Gudoomiye Xirsi, Gudoomiye Faysal iyo Musharax Cirro waxaa lagu booqan doonaa
Xabsiga. Arrintaas waxa iska cad in
Buuni ka soo maqlay meel ay ku
sheekeysanayeen Col Muuse iyo kooxdiisu, inagoo og inaan Buuni cidna war u
sheegan. Sidaas darteed, waa in arrinkaas loo diyaar garoobo sidii loo difaaci lahaa
Madaxdaas.
13. Somaliland waxay la
ildarantay sixir barar, gaajo, cudur, cadaalad darro, kala qeybin, xasuuq, dhul boob, hanti boob, xukuumad jaahil ah
iyo wax kasta oo Aadanaha dhiba
Sidaas darteed, reer Somaliland waa inay u diyaar garoobaan
halgan dheer oy iskaga tuurayaan kaligii
taliyaha, waana inaan Marna Muuse iyo
kooxdiisa loo aaneyn qabiil iyo qolo midna, waayo qabiil kasta wuxuu ka
doortay shakhsiyaad isaga u adeega oo indho iyo dhego kale midna
aan lahayn.
Ugu dembeyntii waxa
jirta xikmad caalamiya oo odhaneysa ” Haddii la diido in afka laga hadlo, waxaa
imaneysa in gacanta laga hadlo ”.
AFEEF:
Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!