Hiddasan: Maanso Muuq Jacayl Iyo Macne Gobannimo Kulmisay

Visits: 1237
(Rating 0.0/5 Stars) Total Votes: 0
0 0
Share via Social Media

Hiddasan: Maanso Muuq Jacayl Iyo Macne Gobannimo Kulmisay

Faalleeyay: Cilmi Samatar (Q. 1aad).

Share

Faalleeyay: Cilmi Samatar (Q. 1aad).

Khayaalka iyo suuraysigu waa u lama-huraan suugaanta. Sidii caws jiilaal baana loogu baahdaa marka ay tixda timaaddo. Sawir-maskaxeed maankiisa ka dhisan, baa uu hal-abuurku u holladaa in u dibadda u soo saaro. Sidii wastaadka, ayaa uu ereyo is-le’eg iyo habdhac ku jaango’an isku dhaabaa; hummaagyo surunsuur ahna kasoo saaraa. Marka ay quruxdu ereyada gasho, ee afshaxan hibaawi ahi shubaaliyo, ereyba erayga uu xigsadana daba dhigo; waxa abtirsada farshaxanka afka. Dareenka akhristaha iyo duunka dhagaystaha ayaana ay dafaan, la falgalaan oo geysataan meel aan hore loo sahaminnin. Hirar mala-awaal, oo badweyn dhexdeed haraaciyaya, berrina aan looga gudbaynin baa ay ruuxda Ku dabbaalsiiyaan. Sidii wax la qataaray ayaa dhegta loogu raariciyaa, dhugaalkana loogu hibeeyaa – qofkuba isaga oo aan is-ogayn baa ay dawaali ula wareegaan.

Taasi waxa ay ka mid tahay ashqaraarrada suugaanyahanka tix iyo tiraabba ku dhacsiin kara ee aanad ereygiisa waxba iska weydiin karin – sax iyo qalad! Maansayahanka injineerka ereyga ah ee aan dhismaha hawraartiisu daahin, dhegeystahana aan caqligiisa waraysan ee dareenkiisa ruxa. Shanta dooc ka ka tafiya ee halkii uu duunka ka xaradhaamin lahaa, dareenka xigtaysta. Qof kasta oo dhegnuugsada weedhiisuna uu u hoggaansamo waxa uu farayo – yeel waxaa, kaasna ha yeelin. Gabyaaga marka uu damco, qayrooyin iyo qoomam dhan isku jebiya, marka uu doonana dacar iyo ladh soo taxnaa, loona taagwaayay iyo digo hulaaqaysaba dabuubtiisa ku demiya. Geeraarshaha qubka leh, ee marka laga keensado ciddii uu u duceeyaa ku rayso, tii uu awaadh iyo guhaan ku tufaana la raayixdo ee ay la raxanraaddo. Qalanbaawiga marka uu doono codka looshan, ee afkiisa ku hadla, erey uu unuggiisa leeyahayna ummadda codkiisa toolmoon ugu soo tebiya.

Waa sida ay tahay, oo shay kasta oo la sameeyo ama la yidhaahdaa; labadaas hilin ee isliddiyaya ayaa uu qaadaa, ama cidda majaraha u haysaa midkood u doorta oo ku socodsiisa. Waana halkii ninkii timirta iyo sonkorta isbarbardhigay uu ka yidhiye, "waxna waa nahda hore waxna waa raandhiiska dambe,” taas marka lagu socdo, haddaba iyada oo dareenku ku xidhan yahay hummaagdhiska iyo hannaanka loo farshaxameeyo, haddana raandhiisku waxa uu mar kasta u hadhaa ereyga xaqa ah ee aan laba-eeflaynta iyo isku-dirka wadan.

Waa sidii loo yidhi, "oo ereyna la kala odhan og, Eebbana la kala baryo oge,” waxa halkaa aynu nidhi hormuud iyo tusaalaba innoogu ah: Axmed Awgeeddi Maxamuud oo isagu ka gudbay xeelliga iyo dulsocodka una gudbay bu’da iyo moolka. Isaga oo rumaynaya shahaadada uu ka haysto Hadraawi oo aynu heeraabta uu joogo qirsan nahay. Garo oo waxa aan u jeedaa beydadkii ahaa, "Axmedoow nin dheeraad sitoo dhiibsan baa tahaye, Tu kalaad u dhaaftaa markaad dhaliso tii roone,” Dhulgariir, Hadraawi. Waa run oo waa nin dheeraad sita, oo marka uu dhaliyo ta roon, guusha ummadeed iyo kaalinta laga filayo; aan halkaas ku istaagine, haddana hir labaad dayda.

Mar labaad waxa uu buuxin karaa tuducii uu Hadraawi qiimaha hooyada ku sheegayay, ee uu tusaalaha ugu soo qaadanayay ninka libta dadkiisa gaadhsiiya, haddana hayaanka sii lalaba heelka xiga ee loo guuri doonana sii hilaadiya, isaga oo garanaya halka uu u socdana ficil ku beegsada. Waxa aan u jeedaa, tuducii ahaa:

"marka aad nin himilada

Hilin toosan mariyoo

Hir markii la gaadhaba

Ku labaad hilaadshoo

Haga maatidiisoo

La higsado dhashaabaa

Hooyo lagu xasuustaa”

Hadda curinta maansayahanka iyo ciraabtiisu muhiim innooma aha’e, aynu nidhaahno, "Axmed waxa sameeyay oo saameeyay duruufihii uu nolosha kula kulmay, ee uu haddana kula soo kacaamay.” Gobannimo dhalatay iyo gumayste tagay, gobollo isku biiray iyo guulguul bilowday, sooyaal-dawladeed rayid ah oo guntamay iyo siiyaal la oddorosayo, hawo dimuraadiyadeed oo la hadhgalay iyo hadimo jiitaa oo raacday! Halalaasahaas uu la dhashay, waxa uga danbeeyay gulufyadii jabhadeed ee uu ku dhex barbaaray; hir labaad oo uu garaadkiisu guuray baa ah, in gobannimadii midowga lagu rabay galbatay, mid gobol gobol loo yagleelayana lagu dedaalay. Gobannimada lafteedii oo ummaddii raadinaysay roodhi-kow la ciyaaraysa, oo sidii bil saddexaad reerkoodiina kasoo rartay reer cusubna aan geynin. Maya’e aynu si kale u tusaalayno’e, in gobonnimadii ugubka ahayd, ee sida gashaantida baarka fidhanaysay, geyaankeedana cuganaysay ay heleen oo haleeleen, dar aan geyini oo inta ay farafareeyeen kaga tageen meel aan u qalmin, oo aanay rabin!

Gashaantidii oo guurxumaysatay iyo gacalkeedii oo noloshu wajigabax ku soortay! Wax ay noloshaa silica ah ku jirtaba waxa ay xaqiiqsatay in, "silic-ku-nool soddon-guursato dhaanto,” guhaadshihii guudka kaga dagayna heeryadiisii baa ay iska tuurtay. Nasiibdarro iyo nasiibwanaag mid ay tahayba, xorriyaddeedii galbatay baa ay dib u hanatay. Haasaawe iyo xodxodo danbe, waxa la filayay in ay marto jidkii ay ku jabtay mid ka duwan oo ay ku liibaanto. Dad badanina, "ayaanlay aqal ma weydo,” iyo "haddii la furay raxmadi furan" baa ay ku niyadsamaayeen. Waa ay iska niyadsamaayeen uune, kama ay shaqayn oo ma ay qorshaynin qaabkii mar labaad jidkii halaqa looga badbaadi lahaa

Isku soo geeyoo, Axmed isaga oo shaahid ah oo arkaya gabadhii uu xoraynayay kana mid ahaa dadkaa xodxodashada labaad ku niyadda samaa ayaa aayar mar kale gabadhii loo baxay. Meel meeshii hore ka hoosaysa oo ka halasa badan baa ay xorriyaddii gabadhu mar labaad ku shalwatay. Axmed iyo intii la aragtida ahayd waxa ay mar kale qaadeen jidkii lagu heshiisiin lahaa Hiddasan iyo geyaankeeda. Hiddasan markan waa ay ka aammin baxday ergadan raadinteeda uun ku hawlan marka la helana aan xannaanadeeda u heellanayn. Waxa ay damacday in ay aarsato oo aanay miskiin macnasan oo daacadnimada lagu dago aanay noqon. Hir dheer baa ay kortay oo ay kuwii gurracnaa ku farxeen, intii fayada qabtayna la foolxumayd. Qoladan danbe dhibaataynteediina kuma ay eegan karaynin oo waa ay ka gadoodsanaayeen, maqnaanshaheedanna waa ay ka murugaysan yihiin – labada jeerba waa u baas iyo balanbal oo sina kuma beer qabooba.

Raalli ahaw haddii aynaan wada socon, aniga ayaa u sabab ah oo afkii maldahnaa iyo astaantii kugula hadlay oo warka kugu qasbaye. Hiddasanta aan sheegayaa waa gobannimadii, gabadha la sheegayaana waa iyada. Cidda loo sarbeebanayo ee aan gayinina waa madaxdii kala danbaysay ee midiba mar soo maray arliga Soomaaliyeed. Isla socod wanaagsan, waxa aynu sii guda-galaynaa Hiddasan. Inta aanan galin Axmed aynu ku noqonnee waa nin reer Soomaalilaan ah siyaasi ahaan, dhalasha ahaanna Soomaali ah. Intaana inoo hay. Wacyigaa uu ku kacaamay iyo waaqacaa saameeyay ee aynu sare kusoo marnay, waxa uu kusoo koobayaa maansada uu u bixiyay Hiddasan, waa halka aan magaca kasoo qaataye.

[email protected]

AFEEF:

Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!