SOMALILAND 1960 bay iyadoo qaldaana bilaa shuruud ku darsatay Somalia oo wadankeedii joogta iyadoon sugin inay noqoto dawlad cagaa isku taagtay oo wax meel ugu qorani jirin oon qalin iyo buug midna Sidan ayey Mogadisho iska dhiibtay. Waxaynu wada ognahay inay la dagaalankii  Xukuumaddi Mohamed Siyaad Barre  ee keligii talis ka ahaa  boqolaal kun ku dhinteen wadankoo dhamina ku dumay dabadeed markay rideen Xukuumaddii Mohamed Siyaad Barre ayey 1991 kii ku dhawaaqeen goonni isu taag sikastaba ha ahaatee  waxay shacabku wada socdaan oo MAAMULKU iska gurguurto waxaa kursigii yimi Xisbiga Kulmiye  oo laba qolo ku heshiiyeen  inay  wixii la isku ogaa iyo Xukuumaddii reeraha wada dhiseen ay wadadii ka bay dheen una dhaqaaqeen Xukun maroorsi  iyo danguud boob. Dekedii Iibiyeen Wadankii Qabaail U Qaybiyeen Oo  Kelitalisnimo Ka Xun Tii Siyaad Barre Ku Dhaqaaqeen Oo Budhcad Garoobeen. Kolba Jabhadi Ku Kacdo Dabadeed Lacagtii Yarayd Ee Wadanka Ku Ciyaaraan Oo Jabhad Waxsiiyaan Markay Itaal Kale Waayeen. Somalia Ayaa Ku Dhisantay Oo Albaab Walba Ka Xidhay.

 Waxay Socotaba Shirarkii Bay La Fureen Somalia So Kolba In Lacaga Ay U Qaataan .Waxay Socotoba Shirkan Jabouti Oo Aan Heshiis Laba Dawladood Ahayn Ee Koox Yar Oon Reeraha Somaliland Metelin Ayaa Somalia Iyo Ethiopia Isu Dhiibtay Waxanna Heshiis Maaha Ee Waa Isbedelkii Geeska Afrika Ee Abi Ahmed Iyo Somalia Iyo Eritrea Iyo Beesha Caalamka Oo La Socota Oo Somaliland Soo Galay.  Shirku Heshiis Maaha ( Face Mask)Weeye Oo Isbedelkii Geeska Uu Soo Xidhay. 

Dareenka bulshada  reer SOMALILAND  wuu qaybsanaa Harti iyo Samaron iyo Esse waxay weligood rabeen SOMALIA oo SOMALILAND na godoon bay  ku ahaayeen . Garxajis tobonkii Sano ee Kulmiye wadanka afduubay waa laga safeeyey Shaqooyinka cuna qabtayn waa la saaray oo kuma jiraan Heshiiska Djabouti lagu qabtay.  Qoladii Kulmiye Jeegaanta la baxday waxay sugayeen inta isbedelka Abi Ahmed imanayo iyo Somalia oo la socota mana diidikaraan waayo maamulkooda dhawr bilood baa lagu qaban karaa wey ogyihiin Markaa wey isu dhibeen wax shuruuda oo laba wadan kala saxeexanayaan lama arki doono waayo arinta waxaaba loo bixiyey DIB U HESHIISIIN ( RECONCILIATION) MARKAA MA JIRAYSO LABA WADAN OO WAX KALA SAXEEXANAYAA OO KALA NOQON KARAA.

Waxaa dadkii yaab ku noqday kuwii Jeegaanta ahaa ee waanu goosannay lahaa oo u dabaaldegaya SOMALIA ayeynu ka mid noqonay iyo kuwii  weligood SOMALIA ayaanu ka mid nahay  ee SOMALILAND ma ogolin oo ku mudaharaadaya Maxay SOMALILAND uga mid NOQOTAY SOMALIA  waa yaab iyo ka waaweyn wax weyn baa qaldan oo intaas baa inoogu filan. ARINTAN OO IILA MUUQATAY GUULDARO DABAALDEGAYSA(JEEGAANTA) IYO GUUL MUDAHARAADAYSA( HARTI IYO SAMAROON)  WAA AMAKAAG.

REER SOMALILAND ka KALE  EE KA BADAN JEEGAANTA  waxaa goaan koodu ku xidhanyey shirkan waxa kasoo baxa gadaalkii oo wadanka marka la isu furo waa la isku dhex yaaacayaa isbedel aan la filayn baa SOMALILAND ka dhex dhicidoona.

Shirkii Ethiooia Somalia iyo Eritrea  ay  wax kala saxeeedeen tafaashiisii way ka qarsoonayn SHIRKAN dib u heshiisiinta SOMALIA iyo WOQOOYIGA la baxay SOMALILAND maxaana kaga soo bixidoona waqtiga foodda inagu soo haya.

M Bashe

[email protected]