Soomaliland: Bisha May iyo Xaaladda Covid-19.
W/Q: Fu'aad Abdisalaam
Cudurka Corona virus oo December 2019 kii markii koowaad laga
helay magaaladda wuhan ee dalka china ayaa muddo yar oo kooban adduunka
si weyn ugu faafey, Cudurka ayaa Somaliland waxaa uu soo gaadhey 31
March 2020 markaas oo wasaaradda horumarinta caafimaadka Soomalilaan ku
dhawaaqdey labadii qof ee ugu horeeyey ee xanuunka laga helo.
Xukuumadda oo ka jawaabeysa xaaladda cudurka ayaa magacowda guddi
u gaar ah dadaaladda lagula jiro xanuunkan, iyadoo markii hore wasiirka
wasaaradda horumarinta caafimaadku gudoomiye u ahaa, balse markii danbe
madaxweyne ku xigeenka Soomalilaan gudoomiye u noqdey guddi heer qaran.
SIdoo kale mudadaas waxay xukuumadda qaadey talaabooyin u muuqdey
in lagu xakameyn karo cudurka, iyadoo marka loo eego dunidda kale ee
cudurkani saameeyey la qaadey taloobooyinkii ugu haboona, inkastoo
fulinta go’aamadaas bulshaddu su’aalo iska weydiineyso.
Waxaa ugu muhiimsanaa in la xidho goobihii waxbarashadda dalka,
cafis uu madaxweynuhuhu u fidiyey maxaabiis jeelasha ku xidhnaa,
joojinta qaadka muddo kooban iyo dadaalo badan oo fayo dhawr iyo
wacyigalin u badnaa kuwaas oo ku koobnaa magaalooyinka waaweyn.
Hadaba, Bisha May 2020 waxaa laga bartey casharo badan oo
isbarbar socdey oo xaaladda covid-19 ay keentay oo Soomaliland ka
dhacay, waxaa intaas dheereyd in bishani mudnaan gaar ah ku leedahey in
ay ku beegantay munaasibadado isku lamaan oo bulshaddu isku
imaantinkeedu ka badan yahay wakhtiyadda kale, sida xuska maalinta
qaranimadda Soomalilaan iyo waliba bisha ramadaan aakhirkeeda oo
bulshaddu iskugu timaado suuqyadda iyagoo u diyaar garoobaya ciida,
waxaa intaas dheera farxadii saddexda cisho ee ciida oo sida dhaqanka
dadku isku imaantinkeedu badnaa inkastoo bulshadda looga digay.
Hadaba,inagoo ka duuleyna xogta wasaaradda horumarinta
caafimaadka Soomalilaan si maalinle ah u soo saari jirtey ayaa waxaa
xusid mudan qodobadan.
1. Marka la eego xogta wasaaradda horumarinta caafimaadka,
Bisha May Dadka laga helay cudurka covid-19 Waxaa u badan da’da 20 ilaa
30 jir. Tani dhinacna marka laga eego waxay waxay kordhineysa dadka ka
soo ladnaan kara cudurka, madaama ay unugul yihiin dadka da’da ah iyo
dadka xanuunadda la nool.
2. Maalintii ugu tiradda badneyd dadka uu cudurka laga helay waxay aheyd 25 May oo dhameyd 35 qof. ( Eeg shaxda hoose).
3. Maalin qudha tirada qof ee la soo hadlay xarunta guddida
heer qaran ayaa gaadhay ku dhawaad Saddexyo toban kun oo qof. Halkaas
waxaa ka muuqanaya sida uu cudurku bulshadda u saameeyey iyo wacyi ay
bulshaddu heysatey.
4. Shan cisho oo bisha may ka mid ah may jirin haba yaraatee
tiradda dad ah oo laga helay cudurka covid-19 siday wasaaraddu inala
wadaagtey.
Waxaana Iyana barbar socdey in ku dhawaad toban cisho aaney jirin cid ka bogsatey xanuunka.
5. 11% ayaa ka bogsadey cudurka guud ahaan Soomalilaan.
6. 7% dadkii uu ku dhacay covid-19 ayaa u dhintey cudurka soomaliland bisha may 2020.
7. Wacyigalinta ugu weyn ee cudurka covid-19 Soomaliland waa
telefoonadda gacanta lagu qaato, kuwaas oo fariimo caafimaad gudbiya
marka aad qof wacitaan sameeyo.
8. Bilowgii dowladdaha hoose ee dalka dadaalo ay saameeyeen oo
dhinaca ka hortaga ayaa ayaa hoos u dhacay, iyadoo ay muuqato in intii
danbe oo cudurku kordhayey la dhayalsanayo dadkuna isakala qabsadeen,
taas oo halisteeda leh.
9. Cabashadda ugu badan ee bulshadda Soomalilaan ka imaneysa
waxaa u badnaa dadka danyarta ah iyo adeegyadda caafimaad ee dalka oo
qeylo dhaan badan ka timi.
10. Ku dhawaad 16 wadan oo qaaradda afrika ku yaala ayaa
Soomalilaan ka hooseeya tiradda dadka laga helay cudurka qaaradda
afrika.
11. Wadamadda Tanzania iyo Mauritania ayaa Soomaliland ka mideysan yihiin tiradda dhimadashadda Cudurkan.
Kama danbeystii, Dadaalo is barkan oo ka bilaabmaya naftaada ayaa lagaga hortagi karaa cudurka covid-19.
Tusan
W/Q: Fu'aad Abdisalaam
AFEEF:
Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!
Loading...
Loading...