Dr. Baadiyow Iyo Cali Mahdi : Godobaha Ay Soomaalilaan ka Galeen. W/Q: Cali Cabdi Coomay
Cali Mahdi: Wuxuu ahaa shaqaale dawladeed, gaar ahaan
wasaaraddii caafimaadka sannadihii 1970-naadkii. Ka dib wuxuu u wareegay inuu
noqdo ganacsade, oo uu ku jiray ilaa 1980-maadkii. Wuxuu lahaa hudheel caan ka
ahaa magaalada Muqisho. Wakhtigii uu soo dhawaaday inay ciirciirto dawladii
MSBarre, ayuu bilaabay inuu magaalada Muqdisho ka sameeyo kooxo u abaabulan
inay kursiga sii qorshaystaan markuu dhaco MSBarre. Waa kooxdaasi loogu
wanqalay Manafeesto. Waxa ay Manafeesto soo mudh-baxday horraantii 1990-kii,
wakhtigan ayey jabhadii USC ee uu hogaaminaayey Janaraal Caydiid ee SNM ay ka
abaabushay magaalada Balay-gudable ay dagaal ka waday gobollada dhexe ee
Soomaaliya.
Nin noocaasi ah ayuu
shakhsiyan ahaa. Waxa maskaxdiisa gashay siyaasadda wakhtigan caan ah ee ku
qabso ku qadi mayside. Iyada oo Janaraal Caydiid halgankii lagu kicinayey
MSBarre wada ayaa dawladu loogu soo cumaamaday magaalada Jabuuti. Waraysi ay la
yeelatay laanta af-soomaaliga ee BBC ayuu ku sheegay hadal nuxurkiis ahaa " In halgankii xukunka MSBarre dalka laga
xorraynayey uu ka soo bilaabmay gobollada dhexe ee Soomaaliya”. Wuxuu toos
ugu gefay halgankii ugu mudada dheeraa ee ay SNM kula jirtay taliska MSBarre oo
socday muddo dhan sagaal sanno ah (1982---1991). Janaraal Caydiid wuxuu la
dagaalamayey taliskii Af-weyne 8 bilood. (8/7/1990 illaa 20/2/1991). Iyada oo ay reer Soomaalilaan gefkaasi ka tirsanayaan,
ayey dawladiisii u soo guurtay magaalada Muqisho, waana kii dagaalka sokeeyey
ka bilaabay Muqdisho ee yidhi Caydiid gobollada dhexe ayuu ka yimid, aniguna
Muqdisho ayaan u dhashay.
Dr. Baadiyow: Waa
nin ka tirsanaan jiray ciidankii Soomaaliya ee xoogga, waxaanu waxbarasho u
tegay dalka Ukrayn. Ka dibna jaamacadda Gahayr ayuu macalin ka noqday. Wixii
intaa ka dambeeyey wuxuu u leexday inuu xubin ka noqdo urur diimeedka Al-Islaax
oo uu ka mid ahaa aasaasayaashii. Ururkaasi wuxuu bahwadaag la yahay ururka
Ikhwaanu Muslimiin ee haatan siyaasadda faashil ku noqday. Aakhirkii wuxuu
shaahada PHD ku diyaariyey cilmiga Taariikhda. Dhawr sanno ka hor waxa lagu
xidhay garoonka diyaaradaha ee IFK ee magaalada New York, iyada oo loo haysto
falal argagixiso. Waxaana loo mastaafuriyey dalka Kenada oo uu dhalashadiisa
haysto. Maraykanku wuu ka mamnuucay dalkiisa.
Shaki kuma jiro inuu
aamisan yahay fikirka gaboobay ee carabta lagaga dawrsan jiray kumanaan sanno
ka hor ee ah in ciddii la fogaynayo lagu shaabadeeyo wuxuu xidhiidh la leeyahay
Israa’iil, iyada oo la ogyahay inay Carabi u kala badiso la xidhiidhka
Israa’iil iyo Maraykan. Qoraal af-carab ku qoran oo dhawr bogg ka kooban oo uu
qoray sannadkii 1991 wuxuu ku sheegay in gooni-isu-taagga Soomaalilaan ay ka
dambaysay Israa’iil oo ay u soo dhexmartay Itoobiya. Qoraalka ma wato caddaymo lagu qanci karo oo
ku muujinaayo sheegashadiisa, waa se male awaal uu jaamacadda Carabta lacag
kaga doonayey wakhtigaasi. Joseph Geobles wasiirkii warfaafinta ee Naasigii
Jarmalka ayaa laga soo xigtay inuu yidhi” ku
celceli beenta ilaa la rumaysto.” Malaha sidaasi ayuu uga socday
qoraalkiisa.
Waa godob uu ka galay
qaran dhan oo aan meelna u soo marin inay Israa’iil wax u yeedhiso.
Gooni-isu-taagga Soomaalilaan waa shay ku yimid wadatashi ay yeesheen shicibka
Soomaalilaan ka dib markii ay SNM dalka ka xorraysay taliskii uu askariga u
ahaa Baadiyow. In badan oo ka mid ah shicibka Soomaalilaan ayaan hore u ogeyn
qoraalkiisaa, hasayeeshee dhawaan ayuu mar kale ku celiyey inuu weli fikirkaasi
qabo. Haatan wuxuu xubin ka yahay guddiga wadahadallada Soomaalilaan iyo
Soomaaliya. Qoraalkiisaa uu ku sheegay in gooni-isu-taagga Soomaalilaan ay
yuhuudi ka dambaysay waa godobtii labaad ee gasha baalasha taariikhda
Soomaalilaan ee uu galo siyaasi ka soo jeeda Muqdisho.
Cali Cabdi Coomay
Suxufi, qoraa ah.
Hargaysa, Soomaalilaan,
AFEEF:
Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!