Ninkii Taag Yari Isagaa Tegi ( Abdi-Shotaly).
Halkan waxan idiin ku soo koobayaa, waxa ka socdda dalka ee la door-biday,
iyo arimha isla yaab isla diidka ah, ee iga hooya waa
kuwane. Aduunkan isla yaabkii baa ugu cajaa'ibsa-naaday, wixii miyirka
iyo qun-yar socodka lagu tilmaami jirey, hadeer waxay ku danbeeyeen in
lagu fasilo dad xun, kuwii waalidda iyo fudaydka lagu yaqaanayna, waxay
imika yihiin qurux iyo raganimo. Wanaaggii iyo wixii wacnaa waa laga
cararo, xumaantii baa durbaan tumaysa oo lagu dareeray. beentii iyo
munaafaqaddii illaah nacdalay, waxay soo baxday farsamadda loogu qaatay,
ee aad deg-deg ugu xoolysan karto, magacna lagu yeesho ( Sidda askarta
Raggii ma adigaa ka hadhay iyo geenyo shaaximan), Runtii wax laguma
dheefo, lama maqli karo, hantina laguma xoog-sado, lama dhegeysto ciddii
xaqa sheegta, oo waa denbiila-yaal qaran, gar-daro garab og baa dhoosha
ka qoslaysa. Qabyaaladu iyadaa diintii ka fiicnaatay, wixii kitaabku
sheegay, ee ahaa qawlkii illaahay, tolaay baa looga dhego nugul yahay,
xaaraantii waxay tahay ta ugu macaan, si yar oo dhakhso ahna aad waxaad
rabto ku soo heli karto, xalaal cunkii daaqaduu ka booday, oo waxa la
yidhi waa ma shaqayste, aan beer baaryey kuu kala goynayn, beentii waxay
noqotay mid la isku soo jiito, axaadiistii iyo quraankii dheg looma
jalaqsiiyo, basarkii, xishoodkii, anshaxii dhawrsanaa iyo eedaabtii
suubanayd, waxa lagu bedeley ceebayn iyo in la yidhaaho waa amuumo aan
wax kala ogayn, tuuga-nimaddii waa lagu faanaa, daacaddii wakhtigan waa
nacasnimo aan cidi wax ku falayn, fariidkii aynu naqaanay imika waa
duuf-laal, doqonkii aan kaa baydhi jirini, isna samadaas intuu salaan
dhigtay, buu dhakadda kaaga soo kaajayaa, fulay-giina waaba geesi is
nacay ( Sidda Askariga Hor joogaha ka ah Hargeysa iyo geenyo shaaximan).
Ninkii ragga ahaana jirey ( sidda Dhega-weyne iyo Ina MIre), Wuu
dhuuntaa wakhtigan aynu joogno. Kuwii aan meela u soo marin baa loogu
yeedhaa waa mujaahid, Dhataqlihii wuxu soo baxay siyaasi af-tahama ah,
oo aan la loodinayn ( Sidda Af-dullaq), ee bal ka warama. waa duni
wadaadkii adimay loo dagaal teagy, oo la yidhi muxuu salaadda hore noogu
qaylina-yaaye.
Akhristaw horaa sarbeeb somaliyeed u ahayd " Dadka madaxa ku
socdaa, kuwa lugaha ku socdda bay la yaabaane, Dalkii waad aragtaan
halkuu maraayo, waxa dhaqan rogay " Kulmiye" oo si wacan u qudhmiyey,
wax walba xaga xun buu u rogay, xoolihii madaxa laga gawrici jirey,
hadda calooshaa tooray laga geliyaa isaga oo taagan, iyadda oo aan
haragii laga saarin, baa qaniinyo caydhinka lagu goos-goostaa, Muwaadin
meel inoo fayoobi ma jirto subaxaas saaka ah. Wixii laga yaq-yaq-soon
jirey baa imika loogu jecel yahay. Wuxu "Qudhmiye" ku xaragoodaa,
eexddii, isku dirkii, qabyaalad aan geed-na loogu soo gaban, is-nacsiin
ummadda la kala dhex dhigo, xadhig iyo cadaawad joogto ah, oo aan loo
dhamayn ( loola jeedo in gaar ah), denbii-lihii oo xariir laga dhigay
faraxalan, kii saxa ahaa iyo xaq u dirirka oo isna loo xambaari-naayo
wax aanu falin, geyin oo aanu shuqul ku lahayn, oo lagu sheego qof
fawaaxish wadda. daboola-yaalkii iyo dumarkii is qabay, ee aduunka ugu
caansanaa baa la casuumaa, oo ictiraaf la biday in ay keenayaan,
ujeeda-duna ay tahay u dhameeya meesha ha lagu kala guuree. Waxa aanu
caad idinka saarnayn, halka ay kala joogaan goboladu iyo beeluhu, is
aaminaaddii oo dhimatay, qaar-kood-na ay meesha-ba ka baxeen. Maadaama
uu sidaas xaal yahay, maxaynu isu sheegaynaa? Maxaase hadda inoo hadhsan
oo aan ka fekereynaa ama sugaynaa? Tuugtan ururtaay, ma tolaay baa
tamar kuu noqon? Tuhun beenaad toogo moodee, anaase ku toli, oo ku
taab-siin. taag-taad leedahay.
Murti kale baa waxay ahayd akhristaw " Riyaha qaawan baa idaha
asturan ku qosla" Wixii fiicnaa waa laga dhaqaajiyey, xumaan baa
habeedda la isugu saydhay, ilayn dan baa ugu jiree. Waa sidaas oo wax
taagan weeye amuurtani, in xumaantii ay dhoola tus ku jirto, soona dul
martay wanaaggii, oo weliba ku haysato xoog, cid qabanay-saana aanay
jirin, oo wacnaantii lagu adoon-sado awood baa xaalku marayaa. Markay
sidaas tahay, saw kala dareera maaha iyo nin iyo nasiibkii halkay
hashiisu ugu dhasho ama farsama-diisa raganimo iyo garasha-diisuba waxay
u taraan. Waxan ku soo gabaga-beeyey qoraalkan, wax kastaa waxay
leeyihiin meel ay ku arooraan iyo god ay ku biyo shubtaan, cid
mansuuliya-deedda leh, oo ka dambeeysa, sansaanka wejiyadda badan ee
inagu soo mutuxan, siddii udub-dhexaadkii aqalka dhex ka taagnaan jirey.
Malaha hadaad garanay-saan waa ka digtoo-naan lahay-deene, qaar-kiina
way u badhee-dheene, oo cayn-kaas bay ku faraxsan yiihn uguna dhalaysaa.
Haan-tuna subug badan u bixinaysaa, waayo ilma-adeerkii buu durbaanka u
garaacayaa, isaga oo diidan waxa uu kharibaayo, in uu ku cadeeyo,
laakiin u asturaaya xumaan-tiisa, ilayn dufan baa ugu jira keliggii,
dhiisha ay ummadu wadda lahayde, oo isaga loo xambaariyey waxa aynu isla
garanayno'e. Waxan kuu soo xaydaamay oo aan kaag baxayaa, Waxaas oo
dhan waxa abuurey "Qudhmiye" gaar ahaan askarta iyo Maxamuud beenaale (
Maxamuud xaashi baad u taqaanaane), tan iyo intii uu Xanuunsaday (
Illaha Caafimaad ha siiyo'e) Madax-weyne Siilaanyo, kuwa cudur-kaba ku
riday waa " Geenyo iyo kuu cagaha u maydho, ee la yidhaaho Raggii ma
adigaa ka hadhay"Shaki kuma jiro, in ay aabo u yihiin, waxa aan sare ku
soo taxay iyo weliba wax aan xaashi iyo laba mid-na aan lagu soo koobi
karin, oo ciidaas camaaray ka badan. Ka-ka murma-yaana waa mid si kale u
diidan, oo meel iskaag baydh ah. Taas oo aan caad inaga saarnayn, Waxay
uga soo hor jeedaan ee kale bal adigu ummadda u sheega kuwa noo
amaanayaw.
* N.B Durbaan Adigu Tumo Ama Nin Ku Xigaa Ha kuu Tumo!
Abdi-shotaly.
AFEEF:
Hadhwanaagnews marnaba masuul kama aha Aragtida dadka kale. Qoraaga ayaa xumaanteeda, xushmadeeda iyo xilkeeda sida. waxa kaliya oo Hadhwanaagmedia dhiirigalinaysaa, isdhaafsiga aragtida, canaanta gacaliyo talo wadaagga!
Loading...
Loading...